.
در سال 1972، قهرمان دارای مدال طلای المپیک به علت استفاده از داروهای انرژی زا از دور مسابقات حذف شد. پس از آن طی بررسی هایی که انجام گرفت، پی بردند فرد به آسم مبتلا بوده و این داروها، داروهای ضدآسمی بود که وی مصرف می کرد. با وجود آن که مطالعات در پی حذف قهرمان المپیک از دور مسابقات بود، اما زمینه ای شد تا علل آسم ناشی از ورزش و عوامل کنترل کننده ی آن به طور جدی بررسی شود.
آسم چیست؟ تا به حال آسم ناشی از ورزش به گوش تان خورده است؟ اگر اهل ورزش باشید و از سویی دچار تنگی نفس هستید آیا می توانید با آسم ناشی از ورزش، تمرین کنید؟ علائم آسم ورزشی چیست؟ اگر تا به حال علائمی از آسم یا تنگی نفس را طی ورزش و تمرین های خود تجربه کردید، پیشنهاد می کنیم تا انتهای این مقاله برانکارد را همراهی کنید.
برانکارد امروز، پاسخ همه ی این سوالات را خواهد داد.
.
آسم ورزشی چیست؟
.
آسم ورزشی حالتی است که در آن در اثر انجام حرکات و فعالیت های ورزشی، راه های هوایی دچار گرفتگی می شود. درواقع آسم ورزشی همان آسم است که منشا آن، فعالیت های ورزشی می باشد. آسم ناشی از ورزش یکی از شایع‌ترین مشکلات طبی در ورزشکاران است و بسیاری از ورزشکاران حرفه‌ای موفق، مبتلا به آسم یا آسم ورزشی بوده‌اند.
این اتفاق فقط در افراد ورزشکار مبتلا به آسم اتفاق نمی افتد بلکه درصد قابل توجهی از ورزشکاران بدون هیچگونه سابقه‌ای از بیماری آسم، در حین فعالیت های شدید ورزشی دچار علائم تنفسی شبیه به بیماران آسمی می‌گردند.
.
.
علائم آسم ناشی از ورزشی چیست؟
.
- سرفه، که البته هر سرفه ای نشان دهنده ی آسم نیست
- درد در ناحیه ی قفسه سینه
- تنگی نفس(خس خس)
- کاهش توانایی در انجام فعالیت مربوطه
- خستگی زودرس
- نفس های کوتاه مدت (این عامل ممکن است بستگی به ورزشی که در حال انجام هستید، بهتر یا بدتر شود و در پایان فعالیت شما عادی شود.)
- علائم بعد از ورزش متوقف می شود، اما حدودا چند دقیقه ی بعد به بدترین حالت بروز می کند.
- ناراحتی های تنفسی که در طی ورزش آغاز شده و در نتیجه مجبور می شوید فعالیت خود را متوقف کنید.
- اگر دچار حمله ی آسم شوید، تا 10 الی 30 دقیقه پس از حمله، دچار تنگی نفس و درد در قسمت قفسه ی سینه می شوید.
.
علت آسم ناشی از ورزش چیست؟
.
علت این اتفاق، هنوز کاملا مشخص نشده است که چرا ورزش باعث آسم می شود. اما به اعصاب حسی و سیستم جریان خون مرتبط می شود. وقتی ما ورزش می کنیم سریع تر نفس می کشیم. این عامل ممکن است سبب بروز اتفاقات زیر شود:
.
- ﮐﺎﻫﺶ آب از ﻣﺎﯾﻊ ﺳﻄﺢ ﻣﺠﺎري ﺗﻨﻔﺴﯽ آﻏﺎز ﻣﯽ ﮔﺮدد و ﺧﺎﺻﯿﺖ اﺳﻤﺰي ﺳﻠﻮل های پوشاننده مجاری تغییر می کند.
- زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ورزﺷﯽ ﻣﺘﻮﻗﻒ ﮔﺮدﯾﺪ، ﮐﺎﻫﺶ آب ﻣﺠﺎري ﺗﻨﻔﺴﯽ ﺑﻪ ﺣﺎﻟﺖ ﻃﺒﯿﻌﯽ ﺑﺮ ﻣﯽ ﮔﺮدد و اﺳﻤﻮﻻرﯾﺘﻪ ﺳﻠﻮلﻫﺎي ﭘﻮﺷﺎﻧﻨﺪه ﻣﺠﺎري ﺗﻨﻔﺴﯽ ﻧﯿﺰ ﺑﻪ ﺣﺎﻟﺖ اوﻟﯿﻪ ﺑﺎزمی گردد. اما این ﺑﺎزﮔﺸﺖ ﺗﻌﺎدل ﺑﺎ رﻫﺎﯾﺶ ﻋﻮاﻣﻞ اﻟﺘﻬﺎﺑﯽ از ﺳﻠﻮل ﻫﺎي آﺳﯿﺐ دﯾﺪه ﻫﻤﺮاه اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﻮﺟﺐ اﻧﻘﺒﺎض ﻋﻀﻼت ﺻﺎف ﻣﺠﺎري ﺗﻨﻔﺴﯽ و در نتیجه انقباض برونش ها می شود.
- در ورزش های هوازی که در هوای سرد انجام می شود، به دلیل تاثیر خشک شدن مداوم مجاری تنفسی و التهاب ناشی از آن، باعث می شود مجاری تنفسی شما تغییر شکل دهد.
- اگر هوای تنفسی گرم و مرطوب باشد، تنگی برونش ها کاهش یافته و انقباضات مجاری تنفسی از بین می رود.
.
.
.
.
چه کسانی در معرض بروز آسم ناشی از فعالیت های ورزشی قرار دارند؟
.
.
- تقریبا تمام افرادی که تحت درمان آسم هستند و فعالیت ورزشی دارند
- عده ای از افرادی که مبتلا به آسم شدید بودند و درمان شدند.
- کودکان نسبت به بزرگسالان بیشتر در معرض ابتلا به آسم قرار دارند.
- 2/5 تا 30 درصد از دانش آموزان در معرض ابتلا به آسم قرار دارند که بسته به موقعیت جغرایی این درصد متفاوت است.
- آسم ناشی از ورزش در ورزشکاران حرفه ای بین 10 تا 50 درصد است که بستگی به رشته ی ورزشی آن ها دارد.
- در المپیک 1996، 20 درصد از قهرمانان مبتلا به آسم ناشی از ورزش بودند.
- در برخی از روزهایی که آلودگی هوا به نسبت بیشتر است، عملکرد ضعیف ریه ممکن است باعث بروز تب یونجه شود. این امر ممکن است به علت خشک بودن راه های هوایی در افراد و یا التهاب ریه در اثر گرد و غبار موجود در هوا اتفاق بیفتد.
.
شدت علائم آسم ناشی از ورزش
شدت آسم ناشی از ورزش، هم به نوع ورزش و هم به محیط بستگی دارد: هر چه ورزش شدیدتر باشد، حمله آسم شدیدتر است؛ اگر هوای دمی سرد یا خشک باشد، انسداد بیشتر است. انواع مشابه ورزش بسته به فصل و مکان (فضای باز یا سرپوشیده) عواقب متفاوتی به بار می‌آورند. اگر راه‌های هوایی فردی تحریک‌پذیر باشند، تقریباً هر نوع ورزشی باعث تنگی برونش‌ها می‌شود. در غیر این صورت دمای هوا و شدت ورزش از اهمیت بیشتری برخوردار خواهد بود. برای مثال ممکن است فردی در انجام ورزش‌های زمستانی مانند اسکی یا هاکی روی یخ مشکل داشته باشد ولی از پس دویدن در سالن یا اسکیت در بهار یا تابستان به راحتی برآید. همین‌طور ممکن است فردی تنها با سخت‌تر شدن تمرینات یا ابتلا به عفونت ویروسی راه‌های تنفسی فوقانی دچار مشکل گردد.
.
- بسته به اینکه فرد چه شرایطی را دارد ممکن است علائم متفاوت باشد. مثلا در زمان سرماخوردگی، تب یا بیماری وضعیت ایمنی بدن متفاوت است.
- در شرایط آب و هوایی مختلف، این علائم ممکن است آسم را تشدید کند. شرایط آب و هوایی سرد باعث خشک شدن مجاری تنفسی ما می شود و مجاری تنفسی تغییر حالت می دهند که موجب تنگی راه های هوایی می شود.
- اگر ورزش به صورت مداوم انجام شود، مانند ورزش دو و میدانی، ممکن است علائم آسم را تشدید کند.
- ورزش هایی که به صورت نوبتی باشد مانند تنیس، مشکل تنفسی کمتری ایجاد می کند.
- هرچقدر تمرین شدیدتر باشد، نیاز به تنفس بیشتری دارد و درنتیجه مجرای تنفسی خشک می شود و ابتلا به آسم را تشدید می کند.
بنابراین آسم ناشی از ورزش ممکن است در موارد زیر اتفاق بیفتد:
- افرادی که نسبت به خشکی هوا حساس هستند، هرچند فعالیت اندک داشته باشند.
- افرادی که نسبت به خشکی هوا حساس نیستند اما فعالیت های شدید ورزشی دارند. مانند ورزشکاران حرفه ای
- همچنین افرادی که بین این دو حالت قرار دارند. یعنی به طور نسبی به خشکی هوا حساس هستند و همچنین فعالیت های شدید ورزشی دارند.
.
اگر مبتلا به آسم ناشی از ورزش باشم می توانم به تمریناتم ادامه دهم؟
.
بله. در این باره نگران نباشید. تعداد زیادی از قهرمانان ورزشی هستند که مبتلا به آسم ناشی از ورزش هستند. اقدامات زیادی وجود دارد که می توانید این آسم را کنترل کرده و به فعالیت های خود بپردازید. از جمله:
- تعداد زیادی از داروهای استنشاقی وجود دارد که تحت نظر پزشک می توانید قبل از تمرین مصرف کرده و از آسم ناشی از ورزش جلوگیری کنید.
- تجویزات پزشکی را که توسط کادر پزشکی مربوط به رشته ی ورزشی شما تایید شده است می توانید اعمال کنید. این را در نظر داشته باشید که برخی داروها و تجویزات پزشکی ممکن است دوپینگی برای رشته ی ورزشی شما محسوب شود. بنابراین قبل از مصرف داروها با پزشک متخصص رشته ی خود، مشورت نمایید.
- افرادی که مبتلا به آسم شدید هستند می توانند در آن بازه ی زمانی ورزش های دیگری که آسم را تشدید نمی کند، انجام دهد مانند شنا. همچنین می توانید در دوره ای که دچار ناهنجاری تنفسی هستید، با تغییر در برنامه ی تمرینی خود، به کنترل این بیماری کمک کنید.
موردی که بسیار اهمیت دارد که به آن توجه کنیم این است در وضعیت های خاص، مانند آلودگی هوا، ورزشکارانی که تحت درمان آسم ناشی از ورزش به سر می برند، اگراقدامات ضروری را نادیده بگیرند، ممکن است دچار حمله های تنفسی در مرحله ی بعد شوند.
.
برای پیشگیری از آسم ناشی از ورزش چه کنیم؟
.
- با یک دوره گرم کردن کوتاه (6 تا 10 دقيقه) می‌توانيد عواقب انسدادی فعالیت شدید را کاهش دهيد. معمولاً بیش از 40 دقیقه گرم کردن لازم نیست.
- مشخص شده است که هپارین استنشاقی نیز می‌تواند از آسم ناشی از ورزش پیشگیری کند. برای کنترل مؤثرتر می‌توانيد از داروهایی چون سالمترول، کرومولین و ندوکرومیل به صورت استنشاقی و 10 تا 15 دقیقه قبل از ورزش استفاده کنيد.
- مايعات فراوان بنوشيد.
- در هواي سرد از ماسك يا روسري استفاده كنيد.
- اگر در حين ورزش علائم آسم ايجاد شد، ورزش را متوقف كنيد.
- سرد كردن را در پايان ورزش فراموش نكنيد.
.
.
.
داروهای کنترل کننده ی آسم چیست؟
.
1.استروئیدها و دیگر داروهای ضد التهابی
.
داروهای ضد التهابی به خصوص استروییدهای استنشاقی مهم ترین درمان برای اغلب مبتلایان به آسم هستند. این داروهای نجات بخش با کاهش التهاب و تولید موکوس در راه های هوایی مانع از بروز حملات آسم می شوند. در نتیجه حساسیت راه های هوایی کاهش یافته و کمتر نسبت به عوامل راه انداز حملات واکنش نشان می دهند.
برونکودیلاتورها ( گشاد کننده های راه های هوایی) با شل کردن عضلاتی که گرداگرد راه های هوایی را گرفته اند موجب تسکین نشانه های آسم می شوند. این کار به بازتر شدن راه های هوایی کمک می کند.
داروهای گشاد کننده برونش استنشاقی کوتاه اثر اغلب به عنوان استنشاقی های نجات بخش شناخته می شوند و به سرعت می توانند سرفه، عطسه و گرفتگی سینه و تنگی نفس ناشی از آسم را تسکین دهند. ضمنا می توان این داروها را در کسانی که آسم ناشی از ورزش دارند، قبل از انجام حرکات ورزشی استفاده کرد. این داروها را نباید به صورت روزمره در درمان مبتلایان به آسم به کار برد. اگر بیشتر از دو بار در هفته نیاز به گشادکننده های برونش استنشاقی سریع الاثر داشته باشید به این معنی است که آسم شما به خوبی کنترل نشده است. از پزشک خود بخواهید که داروهای کنترل کننده ی آسم تان را تغییر داده و تقویت کند.
گشادکننده های برونش طویل الاثر در ترکیب با استروئیدهای استنشاقی و برای کنترل نشانه های آسم به کار می روند و یا زمانی که فرد علیرغم استفاده از درمان با استروئیدهای استنشاقی روزمره همچنان دچار نشانه های پیشرونده ی آسم باشد. داروهای گشادکننده برونش طویل الاثر هرگز به تنهایی و به عنوان درمان درازمدت برای آسم به کار برده نمی شوند.
.
2.اسپری استنشاقی آسم
.
.
اسپری های استنشاقی آسم رایج ترین و موثرترین راه برای رساندن داروهای آسم به ریه ها هستند. این اسپری ها در انواع مختلف در دسترس بوده و برای استفاده آنها روش های مختلفی به کار گرفته می شود. برخی اسپری ها یک داروی واحد و برخی دیگر حاوی دو نوع داروی متفاوت می باشند.
.
3.مهپاش یا نبولایزر آسم
.
اگر در استفاده از اسپری های استنشاقی کوچک با مشکل مواجه شدید، پزشک شما برایتان مهپاش یا نبولایزر تجویز خواهد کرد که به آن دستگاه تنفس نیز می گویند. در مهپاش از یک قطعه دهانی یا ماسک استفاده می شود و اغلب در مورد نوزادان ، کودکان خردسال ، سالخوردگان و یا کسانی که در استفاده از اسپری های استنشاقی مشکل دارند، به کارگرفته می شود. مهپاش داروهای آسم را از حالت مایع تبدیل به ذرات ریز مه مانند می کند و در نتیجه آسان تر توسط ریه ها استنشاق می شوند. استفاده از این دستگاه در مقایسه با اسپری های کوچک به چند دقیقه زمان بیشتر نیاز دارد.
.
.
4.پردنیزون و حملات آسم
.
.
اگر یک حمله جدی و شدید آسم داشته باشید، پزشک شما دوره کوتاهی از کورتیکواستروئیدهای خوراکی برایتان تجویز خواهد کرد. اگر کورتیکواستروئیدها را برای کمتر از دو هفته به صورت خوراکی استفاده کنید، عوارض جانبی آن ها موقتی خواهد بود. اما زمانی که آن ها را برای چند ماه مصرف کنید این عوارض جدی و دائمی خواهند شد. بعد از درمان و کنترل موفقیت آمیز نشانه های وخیم آسم، پزشک روی کاهش نیاز شما به پردنیزون در آینده کار خواهد کرد. برای این کار اغلب استفاده روزانه از کورتیکواستروئیدهای استنشاقی موفقیت آمیزترین روش می باشد.
.
.
5.با متخصص آسم صحبت کنید
.
.
اگر تشخیص ابتلا به آسم در شما داده شده اما درمان شما تاثیر لازم را ندارد، زمان آن رسیده است که دوباره به پزشک تان مراجعه نمایید. به همین صورت اگر بیماری آسم در شما تشخیص داده شده و نشانه های بیماری شما را وادار می کند که مکررا از داروی استنشاقی استفاده کنید باید مجددا با پزشک مشاوره نمایید. شاید لازم باشد روش استفاده از داروهای آسم در شما تغییر داده شود تا کنترل بهتری روی بیماری داشته باشید. پزشک شما می تواند مشکل موجود و راه حل آن را تعیین کند به طوری که تنفس راحت تر و حال بهتری داشته باشید.
.
.
.
.
نحوه استفاده از داروهاي استنشاقي
.
بسياري از داروهاي مورد استفاده در درمان آسم بايد از طريق استنشاق و با دستگاه استنشاق مصرف شوند كه نحوه استفاده صحيح از آن توسط پزشك ياد داده مي‌شود و خلاصه آن به شرح زير است:
1- كلاهك دستگاه را برداريد و دستگاه استنشاق را راست نگه داريد.
2- قوطي آن را تكان دهيد.
3- سر خود را عقب ببرید و نفس خود را بيرون دهيد.
4- دستگاه را در فاصله 3 تا 5 سانتيمتري دهان خود قرار دهيد ولي اگر از آسم‌يار استفاده مي‌كنيد، انتهاي آسم‌يار را در دهان خود بگذاريد و لبان خود را كاملاً دور آن قرار دهيد.
5- سر دستگاه استنشاق را به پايين فشار دهيد تا دارو وارد دهان شود و به مدت 3 تا 5 ثانيه به آرامي نفس بكشيد. براي استنشاق كپسول‌هاي پودري خشك، دهان خود را كاملاً دور قسمت دهاني دستگاه بگذاريد و سريع نفس بكشيد.
6- نفس خود را 10 ثانيه نگه داريد تا دارو وارد ريه‌ها گردد.
7- به تعداد دفعاتي كه پزشك توصيه كرده است، اين كار را تكرار نماييد. فاصله بين دو استنشاق بايد يك دقيقه باشد.
درآخر باید بگوییم با وجود تمام موارد گفته شده، آسم ناشی از ورزش محدودیتی در فعالیت ها و هدف شما به وجود نخواهد آورد. با درمان صحیح، ورزشکاران مبتلا به آسم ناشی از ورزش می تواند در هر رشته ای شرکت کنند.
در ميان ورزشكارن مبتلا به آسم ناشي از ورزش كساني بوده‌اند كه موفقيت‌هاي قابل توجهي به دست آورده‌اند: كورت گروت(شناگر و صاحب مدال المپيك)، جكي جوينر-كرسي(صاحب مدال المپيك در دو و ميداني)، گرگ لوگانيس (صاحب مدال المپيك در شيرجه) و حكيم اولاجوون (بسكتباليست NBA). حتي بنا بر اعلام آكادمي آلرژي، آسم و ايمونولوژي آمريكا از هر 6 ورزشكار المپيكي يك نفر به آسم ناشي از ورزش مبتلا است.
جالب است بدانيد كه شنا حتي آثار مثبت بسياري براي مبتلايان به آسم دارد. محيط گرم و مرطوب، انقباض عضلات بالاي بدن و وضعيت افقي بدن در حين شنا همگي مي‌توانند به حركت موكوس از قاعده ريه به بالا كمك كنند. از طرفي در تمام طول سال امكان استفاده از استخر وجود دارد.
از ياد نبريد كه در بسياري از موارد، مشكلات از آن‌چه فكر مي‌كنيم، آسان‌تر حل مي‌شوند. فقط بايد راه مواجه درست با آنها را بدانيم.
.
منبع: گروه تحقیق و توسعه برانکارد
مطالب بسیار مفید است ممنون ??
سپاس از شما مریم عزیز