جالب است بدانید که امروزه در مراکز درمانی و بیمارستان‌ها به هر لباس آستین کوتاهی که با شلوار پوشیده شود، اسکراب می‌گویند. این نوع لباس ها در اتاق‌های عمل بیمارستان‌های سراسر دنیا وجود دارند و معمولاً در رنگ‌های سبز و آبی دیده می‌شوند که بسته به نوع بیمارستان و بخش آن ممکن است دارای رنگ‌های متنوعی دارند. اما ما در مقاله امروز می‌خواهیم راجع به اسکراب در اتاق عمل به معنای طریقه اصولی ضدعفونی کردن دست‌ها قبل از عمل جراحی و وظایف پرستاران اسکراب، مطالبی را عنوان کنیم. پس لطفاً تا پایان مقاله ما را همراهی بفرمایید.
اسکراب اتاق عمل چیست؟
تا اواسط قرن بیستم میلادی پزشکان از لباس‌های شخصی در حین انجام عمل استفاده می‌کردند و جهت جلوگیری از ریخته شدن قطرات خون روی لباس خود، از یک پیشبند استفاده می‌کردند. اما امروزه تجهیزات و ابزار جراحی نسبت به گذشته متفاوت است و تاکید زیادی به استریل بودن و تمیزی اتاق عمل و ابزار جراحی می‌شود؛ به گونه ای که کادر پزشکی و تیم جراحی همگی ملزم به پوشیدن لباس مخصوص و استفاده از دستکش و کلاه هستند و به دلیل اینکه در محیطی تمیز و نظافت شده از این لباس استفاده می‌شود، به نام اسکراب شهرت یافته است. در اتاق عمل همه افراد تیم جراحی ملزم به انجام اسکراب در اتاق عمل هستند که در ادامه می‌خواهیم طریقه انجام آن را برای شما عزیزان توضیح دهیم.
روش اسکراپ دست در اتاق عمل
در این قسمت می‌خواهیم اسکراپ دست را طبق اصول و قواعد معتبر به شما عزیزان آموزش دهیم. قبل از انجام اسکراب در اتاق عمل به موارد زیر دقت نمایید:
- نباید هیچگونه دستبند و انگشتر و ساعتی روی دستان شما باشد؛ همچنین فردی که قرار است اسکراپ دست را انجام دهد، باید همه لباس‌های اتاق عمل را که شامل پیراهن، کفش، کلاه، شلوار و ماسک است، پوشیده باشد.
- وجود آینه در اتاق اسکراب برای آماده کردن تجهیزات شخصی مانند: عینک، ماسک و کلاه لازم است.
- وجود یک ساعت جهت تنظیم تایم اسکراب کردن دست طبق استانداردها ضروری می‌باشد.
- باید ناخن‌ها کوتاه باشد و از ناخن‌های مصنوعی و لاک زده اجتناب شود.
- به اعتقاد برخی از افراد، بهتر است هند دراپ قبل از هند اسکراب انجام شود؛ البته صحت این مطلب هنوز به اثبات نرسیده است.
- طبق معیارها و استانداردهای جهانی، باید برای اسکراب هر دست حداقل یک دقیقه و نیم وقت بگذاریم؛ به طور کلی گفته می‌شود برای اسکراب هر دو دست حداقل ۳ تا ۶ دقیقه زمان لازم است.
- در برخی از عمل‌های جراحی بعد از انجام اسکراب دست در ابتدای روز، دیگر نیاز نیست قبل از هر عمل در طی روز دوباره فرایند اسکراب دست را انجام دهید؛ بلکه تنها انجام هند دراپ کافی می‌باشد
- بد نیست بدانید که در برخی از جراحی‌های پر اهمیت مانند: عمل‌های ارتوپدی و قلبی عروقی و جراحی‌های مربوط به اعصاب، به دلیل ریسک بالای عمل و افزایش احتمال عفونت برای مریض، عمل اسکراب دست برای بیمار نیز انجام شود و سپس دست‌ها خشک شده و با حوله استریل هند دراپ را برای او انجام دهند.
بیشتر بخوانیم : با علائم گردش خون ضعیف در پاها آشنا شویم
پس از انجام دادن این فعالیت‌ها اکنون نوبت به توضیح روش اسکراب دست‌ها می‌رسد؛ معمولاً اسکراب کردن دست به دو روش ضربه‌ای یا زمانی صورت می‌گیرد. در اسکراب زمانی باید برای اسکراپ هر دست حدود دو و نیم دقیقه وقت بگذاریم و در اسکراب ضربه‌ای باید انگشتان، ناخن‌ها، ساعد، پشت دست و ۵ سانتی‌متر بالاتر از آرنج را به صورت ضربه‌ای اسکراب کنیم. پس از آغشته کردن برس به بتادین اسکراب، ابتدا زیر ناخن‌ها را تمیز کرده سپس انگشتان دست را به چهار قسمت تقسیم می‌کنیم و از انگشت شست به سمت انگشت کوچک برس زدن را آغاز می‌کنیم. پس از آن کف دست و پشت دست را اسکراب کرده؛ در نهایت مچ دستان خود را تا ۵ سانتی‌متر بالاتر از آرنج را اسکراب می‌کنیم.
پرستار اسکراب اتاق عمل
وظایف پرستار اسکراب در اتاق عمل
پرستار اسکراب یک تخصص مخصوص از شغل پرستاری بوده که در کنار جراحان و تیم جراحی در اتاق عمل کار می‌کند. چنین فردی آموزش دیده است و به عنوان بخشی از تیم جراحی برای رساندن ابزار جراحی ضدعفونی شده به دست پزشک جراح کار می‌کند. به پرستار اسکراب در اتاق عمل ، پرستار اتاق عمل هم گفته می‌شود. در اینجا می‌خواهیم به برخی از مهم‌ترین وظایف یک پرستار اسکراب بپردازیم:
_اصلی‌ترین و مهم‌ترین وظیفه پرستار اسکراب، آماده کردن محیط ضدعفونی و کاملاً استریل، قبل از شروع جراحی و در حین انجام آن می‌باشد. همچنین پرستار اسکراب در اتاق عمل باید پارچه‌های ضدعفونی شده را کنار قسمت‌هایی از بدن فردی که قرار است عمل شود به شکل کاملاً مناسبی قرار دهد.
_انتقال تجهیزات و وسایل ضدعفونی و استریل شده به دست جراح متخصص در حین عمل، مهم‌ترین وظیفه پرستار اسکراب بوده؛ همچنین او برای اطمینان از موفقیت آمیز بودن عمل در حین جراحی با جراح متخصص صحبت می‌کند.
_اگر در حین جراحی احتیاج به برداشتن قسمت‌هایی برای انجام پاتولوژی بود، این وظیفه پرستار اسکراب است که آن را تحویل گرفته و به پرستار سیرکولر تحویل دهد.
_انجام دادن پانسمان به کمک گازهای استریل روی قسمت‌های جراحی شده و شمارش کردن لوازم پانسمان مانند گاز استریل، باند، نخ، گاز و سایر ابزارها در حین جراحی برعهده پرستار اسکراب اتاق عمل می‌باشد
با توجه به مطالب فوق دریافتیم که پرستار اسکراب جهت انجام صحیح وظایف خود باید از تحصیلات مرتبط و تجربه مناسبی برخوردار بوده تا بتواند به درستی در این زمینه عمل کند.
بیشتر بخوانیم : بهترین تخت بیمارستانی مناسب بیمار کدام است؟
اسکراب قبل از عمل جراحی
وظایف پرستار سیرکولر
به پرستار سیرکولر پرستار سیار نیز گفته می‌شود که جزء یکی از اعضای غیر استریل تیم جراحی بوده که وظیفه‌شان آماده کردن محیطی امن برای بیمار و تیم جراحی می‌باشد. این پرستار باید دارای مدرک کارشناسی یا کاردانی اتاق عمل باشد و قبل از عمل و در حین عمل و بعد از عمل وظایفی را بر عهده دارد که عبارت اند از:
قبل از عمل:
☆ آماده کردن اتاق عمل و تجهیزاتی مانند نور مناسب و تجهیزات مربوط به تهویه هوا و بررسی چیدمان و نظافت اتاق عمل
☆ مصاحبه با بیمار و بررسی کردن پرونده او و همکاری به تیم جراحی در انتقال بیمار و دادن پوزیشن مناسب به او
☆ کمک به تیم بیهوشی و معین کردن منطقه مورد نظر برای جراحی بر اساس پرونده و سابقه پزشکی بیمار و انجام پرپ اولیه
☆ چک کردن و فراهم کردن ابزار جراحی و تجهیزاتی مانند دستگاه ساکشن ، دستگاه کوتر و همچنین باز کردن بسته‌های استریل و همکاری در شمارش و ثبت گزارش‌ها
حین عمل:
*جلوگیری از رفت و آمدهای بی‌مورد و غیر ضروری در اتاق عمل و چک کردن سیم‌های مختلف دستگاه‌ها
*بررسی میزان خون از دست رفته و ادرار بیمار و گزارش آن به متخصص و جراح بیهوشی و برداشت نمونه‌های پاتولوژی و ثبت و محافظت از آن ها
*دادن تجهیزات و ابزار جراحی به تیم جراحی و اطلاع رسانی به خانواده‌ها در صورت طولانی شدن عمل در شرایط‌های ویژه
*ثبت کردن وقایع، مداخلات و مراقبت‌ها و یافته های پرونده بیمار و شمارش تجهیزات و ابزار ست جراحی قبل و بعد از عمل و همچنین کمک کردن به پانسمان زدن زخم‌ها نیز از وظایف پرستار سیرکولر در حین عمل می‌باشد.
بیشتر بخوانیم : معرفی کامل لوازم مورد نیاز تزریقات
بعد از عمل:
□ کمک کردن در زمینه انتقال بیمار به بیرون از اتاق عمل و مرتب کردن اتاق عمل برعهده پرستار سیرکولر است.
□ نظارت بر نحوه ضدعفونی و نظافت اتاق عمل و تجهیزات مربوط به آن و آماده کردن اتاق عمل برای جراحی‌های بعدی نیز از جمله وظایف پرستار سیرکولر، پس از عمل می‌باشد.
اسکراب دست در اتاق عمل
جمع بندی
به طور کلی به فرد اسکراب کرده، دست شسته نیز گفته می‌شود و اسکراب اتاق عمل برای همه اعضای تیم جراحی ضروری است و باید قبل از عمل، اسکراب دست را انجام داده و از دستکش بهداشتی استفاده نمایند. مراکز درمانی نیز برای خرید ابزار جراحی و بتادین مخصوص اسکراب، از فروشگاه‌های معتبر نظیر فروشگاه اینترنتی برانکارد به آدرس berankard.com استفاده می‌کنند. شما نیز برای آگاهی از قیمت محصولات می‌توانید با مراجعه به فروشگاه برانکارد و بررسی محصولات و همچینین مشاوره با متخصصان برانکارد محصولات مورد نظر خود را خریداری نمایید.
سوالات متداول
۱_تفاوت هند دراپ با هند اسکراب چیست؟
در هند اسکراب بعد از خیس کردن دست با محلول اسکراب، دست ها را با دقت تا ۵ سانتی متر بالای آرنج می‌شوریم؛ اما هند دراپ معمولاً بعد از هند اسکراب انجام شده و بدون خیس کردن دست، مقداری الکل در کف دست ریخته و نوک انگشت خود را به صورت دورانی درون آن می‌چرخانیم؛ بعد کف دست را بر پشت دست مقابل می کشیم و برای هر دو دست این کار را انجام می‌دهیم.
۲_ بتادین اسکراب چیست؟
یک محلول ضدعفونی کننده موضعی بوده که قبل از انجام جراحی برای اسکراب دست تیم جراحی( در برخی از موارد برای بیمار) مورد استفاده قرار می‌گیرد.