یکی از آرزوها و انتظارات شیرین هر پدر و مادری، به دنیا آمدن نوزادشان و سلامتش است. اگرچه شیرینی تولد نوزاد برای پدر و مادر لذتی وصف ناشدنی دارد، اما کنار آن سختی ها و صبوری هایی وجود دارد که حلاوت تولد نوزاد آن را آسان تر می کند. به دنیا آمدن نوزاد در هر خانواده ای برکت و رحمت بزرگی است که لذت و سختی شیرینی با خود به همراه دارد. دوران بارداری هر زنی هم یک سفر شگفت انگیز و زیبا، اما مملو از عوارض بسیار است. در واقع، بدن مادران در طی دوران بارداری بسیار شکننده و حساس خواهد شد. برخی از مشکلات به وجود آمده در این دوران، گذرا بوده و فقط مزاحم احساس شادی مادران باردار می شوند، اما برخی دیگران از عوارض دوران بارداری می تواند برای سلامتی مادر و جنین داخل رحم او بسیار خطرناک باشد. به طبع این عوارض اگر به موقع شناسایی و کنترل شوند، مشکلی ایجاد نخواهند کرد. یکی از مشکلات شایع دوران بارداری که در بین زنان حامله مشاهده می شود، بیماری دیابت بارداری (GD) است.
با وجود اینکه کلمه “دیابت” به تنهایی می تواند بسیاری از افراد را بترساند، اما به عنوان یک مادرباردار مبتلا به دیابت نیازی به نگرانی تان در این زمینه نیست! زیرا بسیاری از زنان مبتلا به بیماری دیابت بارداری با پایان یافتن دوران بارداری، سلامتی خود را دوباره به دست می آورند. اما، به عنوان یک خانم جوان این نکته مهم را فراموش نکنید که اگر دیابت بارداری شما به موقع درمان نشود، می تواند عوارض بسیاری در بدن شما و جنین داخل رحم تان ایجاد کند، که بسیاری از آن ها تا آخر عمر شما و فرزندتان ماندگار خواهد بود. در این مقاله به بررسی این عارضه در زمان بارداری و کنترل آن پرداخته ایم تا در جهت حفظ سلامت شما و نوزادتان گام برداشته باشیم. با ما همراه باشید.
علت اپیدمی دیابت بارداری
دیابت بارداری وقتی اتفاق می‌افتد که بدن مادر نتواند در دوران بارداری، به اندازه کافی انسولین تولید کنند. در طی دوران بارداری، بدن شما هورمون‌های بیشتری تولید می‌کند و دستخوش تغییرات زیادی مانند اضافه وزن می‌شود. این تغییرات باعث می‌شود که سلول‌های بدن شما مانند قبل به خوبی از انسولین بهره برداری نکنند، وضعیتی که به آن “مقاومت به انسولین” گفته می‌شود. مقاومت به انسولین باعث می‌شود بدن شما به انسولین بیشتری احتیاج پیدا کند و در صورتی که غده‌ی پانکراس نتواند این نیاز به انسولین را تامین کند، شما به دیابت بارداری مبتلا می‌شوید. وضعیت “مقامت به انسولین” تقریبا در تمامی زنانی که باردار می‌شوند شایع است. با این حال برخی از زنان حتی قبل از این که باردار شوند نیز، تا حدودی به وضعیت “مقاومت به انسولین” دچار بوده‌اند، که علت آن معمولا اضافه وزن است. ابتلا به دیابت بارداری در این زنان، بیشتر است.
علائم ابتلا به دیابت بارداری
دیابت بارداری معمولا موجب بروز علائم دیابت یا نشانه‌ی بارزی نمی‌شود اما معمولا از شایع ترین علائم آن می توان موارد زیر را نام برد.
۱)افزایش اشتها: پرخوری از علائم دیابت بارداری است، ولی علی رغم آن زن باردار ممکن است دچار کاهش وزن شود.
۲)تشنگی زیاد
۳)پرادراری
۴)عفونت
۵)قند خون بالا
۶)تغیرات غیر عادی وزن
۷)احساس خستگی
۵ روش های کنترل دیابت بارداری
۱. نظارت کامل بر میزان قند خون مادر مبتلا به دیابت بارداری :
نظارت کامل بر میزان قند خون مادران باردار مهم ترین مرحله از کنترل بیماری دیابت بارداری در مادران است. اگر شما هم به عنوان یک زن باردار مبتلا به بیماری دیابت بارداری هستید، بهتر است بدانید که نیاز به بررسی سطح قند خون خود چند بار در هر روز دارید. انجام این کار به شما کمک خواهد کرد تا سطح قند خون خود را در حد طبیعی نگه دارید.
۲. استفاده از رژیم غذایی سالم در مادران مبتلا به دیابت بارداری:
همانطور که می دانید غذایی که می خورید، تاثیر بسیار زیادی بر سلامت بدن شما دارد. این امر در زنان مبتلا به بیماری دیابت بارداری بیشتر صدق می کند، در نظر داشته باشید که استفاده از یک رژیم غذایی سالم و متعادل می تواند راه طولانی مدیریت سطح قند خون بالا در طی دوران بارداری را برای شما و فرزند داخل رحمتان کوتاه کند. برای این منظور، مادران باید وزن خود را ثابت حفظ نمایند. رژیم غذایی که زنان مبتلا به بیماری دیابت بارداری می توانند از آن استفاده کنند، باید شامل میوه ها، سبزیجات و غلات سبوس دار باشد، چون تغذیه نمودن با مواد غذایی دارای فیبر بالا، کم چرب و کم کالری نیاز به هضم یک ساعته در بدن زنان باردار دارد. با این حال، همه مادران باردار مبتلا به بیماری دیابت بارداری باید برای حفظ سلامت خود و فرزند داخل رحمشان با یک پزشک متخصص تغذیه مشورت کنند.
۳. ورزش کردن زنان باردار مبتلا به بیماری دیابت بارداری:
زمانی که شما باردار می شوید، بدان معنی نیست که نمی توانید ورزش کنید! در واقع، هنگامی که زنی حامله است، نیاز به انجام فعالیت های بدنی منظم برای داشتن تناسب اندام و سلامت بدنی خود و فرزند داخل رحمش دارد. همچنین، زنان مبتلا به بیماری دیابت بارداری نیاز به ورزش کردن بیشتر برای مدیریت و کنترل بیماری خود دارند، چون هنگامی که فرد ورزش می کند، بدن او قند را از خون گرفته و به سلول های بدن می-رساند. این کار سطح قند را در خون مادران مبتلا به بیماری دیابت بارداری کنترل کرده و آن را در میزان طبیعی خود نگه می دارد. علاوه بر آن، ورزش کردن بدن مادر باردار را تشویق به تولید انسولین کمتر کرده و قند کمتری را توسط خون جابه جا می کند.
ورزش کردن زنان در دوران بارداری،مادران را از مبتلا شدن به کمر درد، گرفتگی عضلانی، تورم، یبوست و بی خوابی رها خواهد نمود. اما قبل از شروع به ورزش نمودن حتما با یک دکتر متخصص زنان و زایمان مشورت نمایند. یادتان باشد که انجام هر نوع تمرینات ورزشی در دوران بارداری بسیار خوب است، به طوری که فرد مراقب بوده و آن ها را با احتیاط انجام دهد. برخی از گزینه های ورزشی که برای مدیریت بیماری دیابت بارداری در دوران بارداری زنان مفید هستند، عبارتند از: دو چرخه سواری، پیاده روی، شنا کردن، انجام کارهای خانگی .
۴. مصرف دارو برای کنتری بیماری دیابت بارداری:
برخی از زنان باردار ممکن است برای درمان بیماری دیابت بارداری در بدن خود نیاز به مصرف دارو داشته باشند. اگر مصرف دارو هم موثر واقع نشد، فرد برای درمان خود نیاز به تزریق انسولین خواهد داشت. البته برخی متخصصان و پزشکان برای درمان بیماری دیابت بارداری به بیمار خود داروی خوراکی تجویز می کنند. با این حال، به عنوان یک مادر به خاطر داشته باشید که با قرار گرفتن در چنین مواضعی نباید نگران شوید، چون داروهای درمان بیماری دیابت بارداری برای سلامتی خود شما و نوزاد داخل رحمتان کاملا امن است.
۵. نظارت کامل خود مادر باردار مبتلا به دیابت بارداری و دکتر متخصص بر روند رشد جنین:
هنگامی که زنی حامله شود، مهم ترین نکته در زندگی او رعایت نکات بهداشتی برای حفظ سلامت خود و کودک داخل رحمش است. بنابراین، این فرد باید با رعایت مراقبت های بهداشتی، همواره بر روند رشد کودک خود نظارت داشته و سلامت او را حفظ کند. این کار با انجام عکس برداری با استفاده از فراصوت های متعدد و انجام آزمایش های دیگر امکان پذیر است.
۶. کنترل دیابت در منزل:
مهم است که شما به طور منظم دیابت خود را در منزل اندازه گیری کنید؛ دستگاه های تست قند خون مختلفی در بازار موجود هستند که یکی از این دستگاه ها، “فری استایل” لیبر 2 می باشد. دستگاه دست قند خون “لیبر 2” فری استایل جز بهترین دستگاه های تست قند خون می باشد که به طور دقیق اندازه گیری قند خون را انجام می دهد. شما با استفاده از این دستگاه می توانید از روند بهبودی خود آگاهی پیدا می کنید و گام بلندی را برای درمان دیابت داشته بردارید.
دیابت بارداری و رژیم غذایی
در صورتی که به دیابت بارداری مبتلا هستید، حتما پزشکتان به شما توصیه کرده است که باید توجه ویژه‌ای به رژیم غذایی خود داشته باشید. برخی از نکات اصلی که باید در رژیم غذایی خود رعایت کنید عبارتند از:
– به جای کربوهیدرات‌های ساده (مانند برنج و نان تهیه شده از آرد سفید) از کربوهیدرات‌های پیچیده (مانند حبوبات و غلات کامل) استفاده کنید.
– به جای پروتئین‌های پر چرب، از پروتئین‌های کم چرب استفاده کنید.
– مقدار زیادی میوه و سبزی مصرف کنید.
– تا جای ممکن از لبنیات کم چرب یا فاقد چربی استفاده کنید.
– در طول روز و در بین وعده‌های اصلی، میان وعده مصرف کنید تا میزان قند خون شما در حد ثابتی باقی بماند.
– از خوردن خوراکی‌های حاوی قند و شکر فرآوری شده خودداری کنید.
به طور کلی اگر عارضه ی دیابت در دوران بارداری به موقع کنترل شود هیچ خطری برای مادر و جنین در پی نخواهد داشت.
