برای ترمیم جای زخم ها، جراحات پوستی و یا پارگی پوست بدن، نیاز است که از جراحی و بخیه استفاده شود. بخیه زدن روشی پزشکی است که برای نگهداری بافت ها بعد از آسیب به کار می رود. این روش یکی از روش های معمول مراقبت از بافت هایی می باشد که جراحت دارند، با کمک سوزن جراحی و نخ های مخصوص بخیه، می بایست زخم ها و پارگی های پوست ترمیم شوند تا روند بهبود زخم ها و جراحات به سرعت طی شود. برای بخیه لازم است لبه های پوست در کنار هم قرار گیرند و با کمک نخ بخیه به هم دوخته شوند.
در صورتی که زخم ها با بخیه ترمیم شوند روند بهبود آنها به سرعت انجام می شود، بافت ها می توانند زودتر جوش بخورند و دهانه زخم زودتر بسته می شود تا بیمار درد و خونریزی کمتری را متحمل شود.
در این مقاله قصد آموزش موارد زیر را داریم:
- آموزش انواع بخیه
- بخیه زیبایی صورت
- بخیه جذبی
- نخ بخیه – نخ جراحی
- چسب بخیه
انواع بخیه به شرح زیر می باشد:
- بخیه ساده جدا:
بخیه ساده از گره های متعددی تشکیل می شود که در امتداد کشش زخم انجام می شود. در این روش هر بخیه که زده می شود نخ بخیه بریده می شود و بخیه های بعدی نیز به ترتیب هم زده می شوند. روش کار به این صورت است:
ابتدا نخ بخیه یا نخ جراحی را با پنس سوزن گیر، از قسمت میان یک سوم انتها و دو سوم ابتدای سوزن نگه دارید. سوزن را با دست راست و انگشت شست بگیرید و با دست مقابل پنس سوزن گیر را نگهدارید.
برای این کار لبه ی زخم را با پنس نگه داشته و سوزن را به بصورت عمود وارد پوست نمایید. بعد از وارد کردن سوزن به زخم، سوزن را از لبه دیگر زخم بیرون بکشید و آن را گره بزنید، سپس نخ بخیه را با قیچی ببرید و تا انتهای زخم به این صورت کار را دنبال نمایید.
روش گره زدن:
برای گره زدن نخ بخیه روی زخم، ابتدا قیچی سوزن گیر را روی قسمت بلند نخ قرار دهید، سپس سربلند نخ را دور سوزن گیر بپیچانید، در مرحله بعد سرکوتاه نخ را با سوزن گیر گرفته و سپس سربلند نخ را بیرون بکشید تا یک گره ایجاد شود.
در مورد ترتیب بخیه زدن، اگر زخم ایجاد شده طولانی است ابتدا از وسط زخم شروع به بخیه زدن کنید و با یک بخیه، وسط زخم را بهم وصل نمایید و در مرحله بعدی سمت راست و چپ زخم را بخیه بزنید.
- بخیه ساده پیوسته:
در این روش بخیه زدن، یک گره در ابتدای زخم زده می شود تا نخ بخیه در جای خود ثابت شود و تکان نخورد، اما نخ اضافی نگه داشته و بریده نمی شود.
به ترتیب در سمت راست و چپ زخم، بخیه بزنید و اطمینان پیدا کنید که هر حلقه ای که در بخیه ایجاد می کنید (حلقه بخیه) در قسمت بالایی بخیه قرار گیرد.
آخرین حلقه بخیه برای ایجاد گره پایانی استفاده می شود، به این صورت که آخرین بخیه را گره زده تا در پایان کار نیز نخ بخیه در جای خود فیکس بماند.
- بخیه تشک بافتی
این نوع بخیه زدن مشابه بخیه ساده پیوسته است که با یک گره در ابتدای زخم شروع می شود و سپس پوست بصورت پیوسته حدود یک سانتی متر از گره اول سوراخ می شود و در سمت راست و چپ زخم بخیه می زنند.
در اینجا می بایست در پایان بخیه، یعنی در انتهای زخم حلقه ای ایجاد شود و در سمت پایین، بخیه (به سمت شما) قرار بگیرد.
- بخیه تشک بافی عمودی (دور در دور، نزدیک در نزدیک)
در این گونه بخیه زدن که دارای توان کششی زیادی است بخیه از فاصله متوسط 6 میلی متری از لبه ی زخم وارد پوست می شود و از لبه ی مقابل با همین فاصله بیرون می آید، سپس نوک سوزن بر عکس می شود و از فاصله ی حدود 2 میلی متری وارد پوست می شود و از طرف مقابل به همین فاصله بیرون می آید، به این روش بخیه (دور دور – نزدیک نزدیک) نیز می گویند.
- بخیه تشک بافی افق
از ابتدای زخم کار بخیه زدن شروع می شود و در حدود یک سانتی متر از محل زخم را سوراخ کنید سپس به موزات سوراخ قبلی یک سوراخ خارجی در نقطه مقابل سوراخ قبلی ایجادکنید. در حین حرکت در سمت چپ زخم یک سوراخ به سمت داخلی زخم با فاصله 2 سانتی متر سوراخ قبلی ایجاد کنید که یک خط بین سوراخ های دوم وسوم به وجود آید.
بخیه زیبایی صورت
برای بخیه صورت بایستی از نخ های ظریف و نازک استفاده شود، پرکاربردترین نخ ها برای بخیه زدن صورت، نخ های شماره 06، 07، 08 می باشند که در زیبایی و ماندن جای زخم روی صورت تاثیر زیادی نداشته باشند.
برای صورت از بخیه (نزدیک و دور) استفاده می شود، در ابتدا برای جمع کردن دو لبه باز زخم، قسمت دور (Far) پوست را می گیریم سپس قسمت نزدیک (Near) را می گیریم. بایستی دو لبه زخم با هم نزدیک باشند و بعد از هر بخیه یک گروه وجود داشته باشد.
اگر نخ بخیه از جنس نایلون باشد باید 3 گره پشت سرهم باشد و 2 گره هم بصورت تک به تک بزنید، یعنی یک گره رو و یک گره زیر زده می شود تا پوست صورت کاملاً روی هم قرا بگیرد. تنها نکته ای که در اینجا مدنظر می باشد از کشش بیش از حد نخ اجتناب نمایید تا پوست صورت بعد از ترمیم چروک نشود وحالت بد فرمی را برای ظاهر فرد ایجاد نکند.
- بخیه جذبی:
این نوع بخیه برای بستن محل های برش جراحی و زخم هایی که در داخل بافت بدن می باشند کاربرد دارند. این بخیه ها جذب بدن شده و به مرور زمان نخ آنها محو می شود و اثری از آنها بر جای نمی ماند.
انواع نخ های بخیه در جراحی:
نخ های بخیه براساس ضخامت بین عدد 7 تا 0/11 دسته بندی می شوند. نخ هایی که برای بخیه زدن استفاده می شوند هر چه به عدد صحیح بزرگتری نزدیک شوند ضخامت بیشتری خواهند داشت و بالعکس هر چه تعداد بیشتری صفر داشته باشند نخ بخیه نازکتر می شود، که دراینجا نخ شماره 7 ضخیم ترین و نخ 0/11 نازکترین نخ می باشد.
جدول زیرسایز و مورد استفاده نخ بخیه را نشان می دهد:
مورد استفاده نخ | سایز نخ جراحی |
انجام اقدامات ظریف مانند جراحی چشم یا ترمیم | 0-10 تا 0-8 |
برای دوخت پوست یا ترمیم عروق بزرگتر | 5-0 تا 0-4 |
برای انجام جراحی پلاستیک صورت یا ترمیم عروق و عروق کوچک | 7-0 تا 0-6 |
برای دوخت لایه های عضلانی یا زخم هایی که کشش بافت زیادی وجود دارد | 3-0 تا 0-2 |
برای دوخت لایه های عمیق در پشت،لایه های فشیا در شکم یا کپسول های مفصلی | 0 تا 1 |
برای ترمیم تاندون ها | 2 تا 5 |
مراقبتهای بعد از بخیه
بعد از بخیه زدن و اتمام کار پزشک می بایستی بیمار جهت بهبود جای زخم نکاتی را رعایت نمایند، تا در روند بهبودی زخم ها خللی ایجاد نشود. این نکات شامل موارد زیر است:
- جلوگیری از خیس شدن بخیه:
به منظور تسریع در روند بهبود زخم از خیس کردن جای زخم خودداری نمایید.
- تمیز نگه داشتن بخیه:
در صورتی که جای بخیه تمیز نگه داشته نشود ممکن است بخیه عفونت کند. نفوذ عفونت به داخل بخیه علاوه بر اینکه در روند بهبود زخم اختلال ایجاد می کند باعث می شود زخم های بیمار با درد وترشحات چرکین همراه شود.
- استفاده از ژل مخصوص و یا پماد آنتی بیوتیک:
در صورت توصیه پزشک، می توانید از ژل ها و پمادهای مخصوص برای کاهش عفونت در زخم ها استفاده نمایید.
برای کاهش درد و تورم، حداکثر تا دو روز پس از بخیه، سعی کنید تا آن جا که ممکن است زخم را بالاتر از سطح قلب نگه دارید.
- برای ترمیم بخیه های صورت مدت ۳ تا ۵ روز و برای بخیه در دست و پاها تا ۲ هفته زمان نیاز است.
نشانه های عفونت بخیه ممکن است به شکل علائم زیر باشد:
- افزایش درد در محل بخیه.
- مشاهده علائم قرمزی پوست در اطراف زخم.
- ورم کردن جای زخم.
- مشاهده چرک یا خونریزی.
- تب.
- بوی نامطبوع در محل زخم.
چسب بخیه
چسب بخیه برای بخیه زدن زخم ها، جراحات جزئی و همچنین برای نگه داشتن لبه های پوست بر روی هم استفاده می شود. این چسب به شکل مایع می باشد و در مدت زمان کمی بر روی پوست خشک می شود.
مزایای استفاده از چسب زخم
مزایای استفاده از چسب زخم به شرح زیر است:
- سهولت استفاده در بیماران مختلف.
- امکان بهبود زخم در مدت زمان کمتر.
- دارای خاصیت ضد آب و ضد حساسیت بودن.
- عدم نیاز به بی حسی در موقع استفاده از آن.
- جدا کردن آسان چسب زخم از پوست فرد.
خرید ست بخیه
جهت خرید انواع تجهیزات پزشکی و ست بخیه و همچنین چسب بخیه و نخ جراحی باید به داروخانه ها و مراکز معتبر فروش تجهیزات پزشکی مانند فروشگاه برانکارد به آدرس berankard.com مراجعه نموده و پس از بررسی محصولات و مشاوره رایگان با متخصصان برانکارد، محصول مورد نظر خود را تهیه نمایید.
کلام آخر
هنگام بروز اتفاقات ناگواری که در آن افراد دچار زخم و جراحات می شوند احتیاج به انجام بخیه می باشد. در صورتیکه علاوه بر مطالعه مقاله در این بخش، آموزش های لازم را در این زمینه طی کرده باشید می توانید به سهولت و به دور از هرگونه استرسی اقدامات اولیه اورژانسی و همچنین انجام مراحل بخیه را برای افراد مصدوم انجام دهید.