.
آکنه یک بیماری التهابی پوستی است که باعث ایجاد جوش و لکه روی صورت، شانه، گردن، سینه و پشت بازو میشود. جوش سرسفید، جوش سرسیاه، پامپل(جوشهای قرمز) یا سفتدانه، کیست یا جوش چرکی، ندول یا گرهک از انواع آکنه هستند. احتمالا جوشهایی را که در نامناسبترین زمان روی صورتتان نقش میبندد، تجربه کرده باشید.( تصور کنید در حالیکه شما دارید خود را برای میهمانی فردا آماده میکنید، توجهتان به یک جوش مجلسی روی صورت جلب میشود.)
اگر به چهرهی آمریکاییها دقت کرده باشید، اکثر آنها دارای آکنه هستند. پنجاه درصد جمعیت آمریکا دارای این التهاب پوستی هستند. آکنه معمولا در دورهی بلوغ که غدد چربی فعال میشوند، اتفاق میافتد. البته در هر سنی ممکن است رخ دهد. اما اکثر جوانان و نوجوانان به آن مبتلا میشوند و معمولا در بزرگسالی، درمان میشود. با این حال آکنه خطرناک نیست فقط ممکن است زخمهایی روی پوست باقی بگذارد. در برخی از انواع آن نیز ممکن است، اعتماد به نفستان را تحت تاثیر قرار دهد.
.
آکنه چیست؟
آکنه ممکن است ژنتیکی باشد و یا به علت باکتری یا آلودگیهای محیطی اتفاق بیفتد. باکتری روی صورت هر فردی وجود دارد. منتها برخی افراد به علت سطح بالای چربی، دارای باکتری بیشتری روی سطح پوست هستند.
غدد چربی، به میزانی که چربی تولید میکنند، پوست را مستعد جوش و آکنه میکنند. پوست مرده روی منافذ قرار میگیرد و فولیکولهای پوست نمیتوانند نفس بکشند. درنتیجه آکنه ایجاد میشود.
سبوم (sebum) که یک چربی طبیعی پوست است، مانع از خشک شدن سلولهای پوست میشوند. غددی که این روغن را تولید میکنند به منافذ متصل هستند.
هنگامی که سبوم اضافه تولید میشود، امکان دارد سلولهای مرده به یکدیگر بچسبند و ترکیبی را شکل دهند که درون منافذ به دام میافتند. جوش زمانی شکل میگیرند که منفذی پوستی توسط سلولهای مرده، چربیهای طبیعی بدن و نوعی باکتری مسدود میشود.
این باکتریها در سطح پوست زندگی میکنند و پروپیونیباکتریوم آکنه (Propionibacterium acne) نامیده میشوند که اگر به منافذ مسدود شده وارد شوند و آنها را آلوده کنند، آکنه شکل میگیرند.
.
.
.
حقیقتهایی راجع به جوش و آکنه
.
- آکنه یک التهاب پوستی است که در اثر غدد چربی روی فولیکولها اتفاق میافتد.
- از هر 4 نفر، 3 نفر آنها در بازهی بین 11 تا 30 سال دچار آکنه میشوند.
- خطرناک نیست اما موجب ایجاد زخم و آثاربهجا مانده روی پوست میشود.
- درمان آن بستگی به شدت و میزان پایداری آکنه دارد.
- عوامل خطر ابتلا به آکنه عبارتند از: ژنتیک، دورهی قائدگی، اضطراب و استرس، گرما و رطوبت، استفاده زیاد از لوازم آرایشی روغنی
.
چه عواملی باعث شیوع آکنه میشود؟
.
.
آکنه ممکن است به علت مصرف دارو یا قرصهای ضدبارداری اتفاق بیفتد. همچنین برخی قرصها و مکملهایی که ورزشکاران استفاده میکنند، به علت تاثیر روی کبد، باعث ایجاد آکنه روی پوستتان میشود. ژنتیک، چرخه قائدگی، استرس، استفاده از لوازم آرایش روغنی، از دیگر عوامل ایجاد آکنه میباشد.
.
دلایل هورمونی
.
عوامل مختلفی موجب بروز آکنه میشود. اما دلیل اصلی آن مربوط به افزایش سطح آندروژن است. آندروژن نوعی هورمون است که از زمان بلوغ، ترشح میشود که در زنان تبدیل به استروژن میشود. افزایش سطح آندروژن باعث میشود غدد چربی زیر پوست رشد کند. غدههای بزرگ باعث تولید سبوم میشود. سبوم بیش از حد باعث تخریب دیوارههای سلولی و رشد باکتریها روی پوست میشود.
.
انواع آکنه و جوش
..
جوش سرسفید: این جوشها زیرپوستی است و معمولا ریز هستند.
.
.
جوش سرسیاه: این جوشها به وضوح قابل دیدن هستند و به رنگ سیاه میباشند.
.
..
.
جوش پاپول: برآمدگیهای روی پوست هستند که سفت، حساس و صورتی میباشند. زمانی که جوشهای سرسیاه و سرسفید به پوست اطراف خود آسیب میزند، خود باعث التهاب پوستی به نام پاپول میشود.
.
.
پاسچول: کاملا در معرض دید هستند و دارای برآمدگی چرکی به رنگ زرد یا سفید میباشد و اطراف آن معمولا صورتی یا قرمز است که از تجمع باکتریها بوجود میآید.
.
.
ندولها: جوشهای بزرگ، سفت و دردناکی هستند که در اعماق پوست قرار گرفتهاند. این نوع جوش ممکن است باعث لک و زخم شود چون به بافتهای عمیق پوست آسیب میزند.
.
.
کیستها: کیستها بزرگ، نرم و دردناک، به رنگ سفید و یا قرمزند. زیرپوستی بوده و دردناک است. نسبت به ندولها در اعماق بیشتری از پوست قرار دارد و ممکن است دچار زخم شود.
.
.
.
بهترین درمان آکنه چیست؟
.
درمان آکنه به نوع آن بستگی دارد. برخی از آن ممکن است تنها با کرم درمان شود و در برخی از آنها برای درمان لازم است کرم را به همراه قرص استفاده کنید. این التهاب پوستی نیاز به درمان طولانی مدت دارد. انواع درمان آکنه را میتوان به دستههای زیر تقسیم کرد:
.
درمانهای خانگی
.
برای درمان آکنه راهکارهای زیادی وجود دارد که هنوز علت تاثیر آنها مشخص نشده است.
رژیم غذایی:
اینکه رژیم غذایی چه تاثیری روی آکنه دارد هنور مشخص نیست اما دانشمندان معتقدند افرادی که در رژیم غذایی آنها ویتامین A و E و روی غنی باشد، احتمال ابتلا به آکنه در آنها کمتر است. به عقیدهی محققان، رژیم غذایی با گلایسمی پایین، به شما در حفظ این التهاب پوستی کمک میکند.
.
روغن چای سبز:
.
نتیجهی مطالعاتی که بر روی 60 بیمار در مجلهی پوستی هند منتشر شد، به این ترتیب بود که مصرف 5 درصد روغن چای سبز، برای درمان آکنه خفیف تا متوسط، کمک میکند.
.
چای:
شواهدی وجود دارد که پلیفنولهای چای، در درمانهای موضعی مورد استفاده قرار میگیرد که به کاهش سبوم(چربی پوست) و درمان آکنه کمک میکند.
.
مرطوبکننده:
.
مرطوبکننده معمولا برای آرام کردن و درمان پوستهای التهابی به کار میرود. به خصوص افرادی که از رتینوئیدهای سیستماتیک مانند ایزوترتینوئین استفاده میکنند، مرطوبکنندههای حاوی حداقل 10 درصد آلوئه ورا،میتواند خواص درمانی و ضدالتهابی داشته باشد.
همچنین تعدادی از درمانهای خانگی و ایجاد برخی تغییرات در سبک زندگی میتواند به رفع بیشتر جوشهای سطحی و خفیف کمک کند. انجام کارهای زیر ممکن است مفید باشد:
- شستن صورت با آب ولرم و صابون دو بار در روز؛
- شستن کل بدن هر دو روز یکبار؛
- کاهش استرس؛
- رژیم غذایی سالم و متوازن؛
- نوشیدن آب به مقدار کافی؛
- رعایت تعادل در شستن پوست ملتهب؛
- قرار نگرفتن در معرض نور خوشید؛
- استفاده از کرم ضدآفتاب بیرون از خانه.
آکنه با سطح خفیف تا متوسط
.
.
درمانهای موضعی
.
درمانهای موضعی مثل کرم یا ژل برای آکنه با سطح متوسط است. درمانهای موثر مثل بنزوئیل پراکسید را میتوانید بدون نسخه خریداری کنید اما سایر داروها مانند رتینوئید یا آنتی بیوتیکها نیاز به نسخه دارد. متخصصین پوست همچنین میتوانند ضایعات خیلی بزرگ، مقاوم و همچنین انواعی را که با روشهای مختلف درمان نشدهاند، از سطح پوست خارج کنند.
این عناصر موجود در درمانهای بدون نیاز به نسخه، میتوانند باعث از بین رفتن جوش های سرسیاه و سرسفید شوند:
- بنزوئیل پراکسید (benzoyl peroxide): برای از بین بردن باکتریهای اضافی و کاهش سبوم و چربی پوست
- سالیسیتیک اسید (salicylic acid): کمک به درمان جوش سرسفید و سرسیاه و برطرفکننده التهاب پوستی و تورم
- سولفور؛
- رزورسینول (resorcinol): برای از بین بدرن جوش سرسفید و سرسیاه
برای استفاده از این پمادها پیشنهاد میکنیم ابتدا از میزان کم شروع کنید تا در صورت بروز حساسیت از ادامهی مصرف آن، صرف نظر کنید.
.
آکنه متوسط تا شدید
برای درمان این نوع آکنه، متخصص پوست یا درماتولوژیست، آنتیبیوتیک خوراکی یا موضعی قویتر تجویز میکند. پزشک میتواند از روشهای مختلفی برای درمان این التهاب استفاده کند. از جمله:
.
- آنتی بیوتیکها مانند تتراسایکلین، داکسیسایکلین و آموکسیسیلین؛
- تزریق کرتیکواستروئیدهای متداول: در این حالت اگر آکنه شدید باشد، ممکن است موجب ایجاد زخم در این قسمت شود. که با تزریق کرتیکواستروئید، به درمان زخم کمک میکند.
- محصولات و قرصهای ضدبارداری خوراکی برای درمان جوشهایی که منشأ هورمونی دارند؛
- رتینوئیدهای سیستماتیک مانند ایزوترتینوئین: برای درمان آکنه شدید که به دیگر درمانها پاسخی نداده، مورد استفاده قرار میگیرد.
- تزریق استروئید؛
- لایهبرداری شیمیایی؛
- درمان فتودینامیک برای مقابله با باکتری (درمانی است که از دارویی به نام داروی حساس به نور و یا عامل حساسکننده به نور و نوع خاصی از نور استفاده میکنند.)؛
- خالی کردن و بیرون کشیدن برای ازبین بردن کیستهای بزرگ.
.
همچنین قرص ضدبارداری میتواند برای درمان آکنه در زنان موثر باشد. این دارو حتما با تجویز پزشک مورد استفاده قرار میگیرد. مصرف این قرص برای زنانی که دارای نشانههای زیر هستند، مناسب نمیباشد:
- سابقه لختگی خون داشته باشند.
- سابقه میگرن داشته باشند.
- بیش از 35 سال سن داشته باشند.
.
.
.
.
راههای پیشگیری از آکنه و جوش و روشهای مراقبت از پوست
.
1/ صورت خود را بیش از دو بار در طول روز با آب گرم و صابون مخصوص برطرف آکنه بشویید.
2/ سعی کنید پوستتان را نمالید و با جوشهایتان ور نروید.چرا که ممکن است سبب عفونت بیشتر شود و موجب تورم و التهاب و سوزش بیشتر شود.
3/ دست از ترکاندن جوشهایتان برداریدو این کار باعث زخم و به جاماندن جوش میشود.
4/ یک متخصص زیبایی میتواند به سرعت جوش شما را درمان کند. پس در اولین فرصت به متخصص زیبایی مراجعه کنید.
5/ دست از لمس کردن و ور رفتن با جوشها بردارید.
6/ موقع صحبت کردن با تلفن آن را از صورت خود فاصله دهید چون گرمای ناشی از تماس تلفن با صورت شما، خود باعث ایجاد چربی و ایجاد باکتری روی پوست شما میشود.
7/ سعی کنید مرتب عینکتان را تمیز کنید چرا که دستهها و فریم عینک محل مناسبی برای تجمع چربی و آلودگی روی پوستتان است.
8/ اگر روی شانه، سینه، ناحیهی پشتتان دارای آکنه هستید، سعی کنید از لباسهایی استفاده کنید که پوستتان بتواند نفس بکشد. از پوشیدن هدبند، شلوار یا لباس تنگ، کلاه و … تا حد امکان پیشگیری کنید. اگر هم مجبور به پوشیدن آن هستید، آنها را به طور مرتب بشویید.
9/ اگر پوست حساسی دارید، سعی کنید از لوازم آرایشی روغنی استفاده نکنید همچنین از استاندارد بودن و باکیفیت بودن لوازم آرایشی که استفاده میکنید مطمئن شوید.
10/ قبل از استفاده از تیغ اصلاح، ار کرم مخصوص استفاده کنید تا پوستتان تحریک نشود.
11/ سعی کنید موهایتان را تمیز نگه دارید. تمیزی موها باعث کاهش چربی و سبوم روی پوست میشود.
12/ سعی کنید استرس و اضطراب خود را کنترل کنید چرا که استرس خود باعث افزایش کورتیزول و آدرنالین شما شده و عاملی برای داشتن پوست چرب شما است.
13/ سعی کنید بدون کرم در مقابل آفتاب ظاهر نشوید. اگرچه نور آفتاب دارای ویتامین D میباشد اما تابش بیش از حد آن به پوست شما در حالیکه از کرم ضدآفتاب استفاده نمیکنید، باعث ایجاد لکه و جوش میشود.
.
.
منبع: گروه تحقیق و توسعه برانکارد