مقعد یا نشیمنگاه بخشی مهمی از بدن هر فرد به شمار می رود. مقعد یا آنوس در انتهای دستگاه گوارش واقع شده است، و بخشی است که به بیرون از بدن راه دارد. مهمترین وظیفه این بخش از بدن دفع مدفوع و ضایعات از بدن است. از همین روی این ناحیه مملو از آلودگی بوده و رعایت بهداشت آن امری ضروری محسوب می شود زیرا در غیر این صورت احتمال بروز انواع بیماری هم برای مردان و هم برای زنان وجود دارد. اما از آنجایی که در زنان دریچه مقعد به واژن نزدیک تر است، احتمال آلودگی و بیماری افزایش می یابد.
ساختار و عملکرد مقعد
مقعد انتهایی ترین بخش لوله گوارش است و بعد از کولون سیگموئید و رکتوم قرار دارد. رکتوم قسمت بالاتر از آنوس است و معمولاً خالی از مدفوع است. در واقع مدفوع در بخش دیگری به کولون نزولی (کولون سیگموئید) ذخیره شده و پس از پر شدن این قسمت مدفوع وارد رکتوم می شود که همزمان با این اتفاق فرد احساس میل به اجابت مزاج خواهد داشت. پر از پر شدن رکتوم، مدفوع به دریچه غیر ارادی، فشار وارد کردن تا باز شود، در این حین مدفوع وارد کانال مقعد شده و فرد احساس فشار زیادی خواهد داشت. پس از این مرحله دریچه‌ی ارادی، با اجازه فرد باز شده و مدفوع از بدن خارج می شود.
مراحل بهداشت مقعد
همان طور که ذکر کردیم بهداشت مقعد امری ضروری محسوب می شود، زیرا در غیر این صورت احتمال بروز انواع آلودگی و بیماری ها وجود دارد. با این حال بسیاری از افراد هستند که به این موضوع اهمیت نمی دهند. و دچار علائمی مانند سوزش و خارش می شوند.
برای رعایت بهداشت مقعد لازم است، بعد از هر بار اجابت مزاج ناحیه مورد نظر را با آب و صابون بشویید و پاکیزه نگاه دارید تا مانع انتقال عفونت شوید. رعایت بهداشت مقعد ممکن است با شستشوی این ناحیه بعد از هر اجابت مزاج صورت گیرد و یا روش های دیگری برای پاکیزه نگه داشتن آن استفاده شود، در هر حال لازم است از پاک شدن کامل مدفوع اطمینان حاصل نمایید. برای پاکیزگی آنوس نکات زیر را به یاد داشته باشید :
- تمیز کردن و شستشو باید از جلو به سمت عقب صورت گیرد، این کار به زنان کمک می کند، تا از نفوذ آلودگی های مقعد به واژن جلوگیری نمایند.
- اگر از دستمال برای تمیز کردن مقعد خود استفاده می کنید، دستمال های نرم و یا ترجیحاً از دستمال های مرطوب استفاده نمایید. زیرا که دستمال های زیر موجب فرسایش و آسیب به این ناحیه خواهند شد.
- بهتر است برای شستشو و بهداشت مقعد از محصولات بهداشتی فاقد عطر و اسانس استفاده نمایید.
- شیو و اصلاح موهای زائد مقعد در پاکیزه نگه داشتن این ناحیه موثر است.
- برای خشک کردن خود با آرامش رفتار کرده تا از آسیب به مقعد جلوگیری شود.
- قبل از اقدام به شستشو درجه حرارت آب را تنظیم نمایید. آب داغ می تواند موجب سوزش پوست شود.
- از افراط در شستشو بپرهیزید، زیرا که این امر می تواند خود باعث التهاب شده و مشکل را شدت بخشد.
نکاتی دیگری که در سلامت مقعد موثر هستند به این شرح است:
- از رابطه جنسی مقعدی بپرهیزید.
- لباس زیر خود را حداقل یک مرتبه در روز تعویض کنید.
- از پوشیدن لباس های تنگ به خصوص با الیاف غیر طبیعی بپرهیزید.
- از نشستن بر روی سطوح سخت، سرد و .. به خصوص به مدت طولانی اجتناب نمایید.
بیماری های مرتبط با بهداشت مقعد
در صورت عدم رعایت بهداشت ممکن است بیماری های مختلفی برای این بخش از بدن ایجاد شود. مهمترین این عارضه ها عبارتند از :
- بواسیر
- شقاق
- سوزش و خارش مقعدی
- بیماری های انگلی و عفونی
- اسهال
یک نظریه بیان می کند از طریق غذاها، مایعات و محیطی که در آن زندگی می کنیم، سموم وارد بدن می شوند. برخی افراد بر این باورند که از بین بردن این سم ها از طریق روده بزرگ، باعث احساس بهتری می گردد و عملکرد بدن را بهبود می بخشد. تمیز کردن روده بزرگ کار جدیدی نیست و در زمان های قدیم نیز از این روش استفاده می کردند.
دوش مقعدی دقیقا چه کاری انجام می دهد؟
دوش مقعدی وسیله ای است که آب را با فشار ملایم درون مقعد می کند و سپس آب را از آن تخلیه می کند که در نتیجه ناحیه داخلی و بیرونی مقعد تمیز و بهداشتی می شود. زوج هایی که رابطه مقعدی دارند می توانند از این وسیله استفاده کنند.
انواع دوش مقعدی (shower enema)
دوش مقعدی دو نوع رایج دارد ، یکی دستی و دیگری بوسیله شلنگ به شیر حمام متصل می شود. اولی را هنگام مسافرت و بیرون رفتن نیز می توانید استفاده کنید ، کافیست درون آن آب بریزید و داخل مقعد کنید ، نوک این دوش ها طوری ساخته شده که به راحتی داخل مقعد می رود ناحیه نرم پلاستیکی را فشار دهید تا آب درون مقعد وارد شود و وقتی ناحیه پلاستیکی را رها می کنید تمام آب درون مقعد به داخل منبع آب بازمی گردد. سعی کنید حتما دوش مقعدی را در حالت ایستاده انجام دهید.
روش تمیز کردن روده بزرگ (کولون)
تمیز کردن روده بزرگ را شستشوی کولون و یا آب درمانی کولون نیز می گویند.
در این روش، 20 گالون مایع از طریق لوله ای که در مقعد گذاشته شده، به داخل کولون پمپ می شود.
پروبیوتیک، گیاهان، آنزیم ها و دیگر مواد افزودنی می تواند در مایع حل شده باشند.
این روش حدود یک ساعت طول می کشد.
آیا تمیز کردن کولون فایده ای دارد؟
بسیاری از افراد بر این باورند که تمیز کردن روده بزرگ، موجب افزایش خطر سرطان روده بزرگ می شود و به همین علت با احتیاط از این روش استفاده می کنند و یا اصلا استفاده نمی کنند.
به هر حال، هیچ مطالعه ای نشان نداده است که تمیز کردن کولون فایده دارد.
در این روش، فقط روده بزرگ تمیز می شود و روده کوچک تمیز نمی گردد.
تنها راهی که می توان با آن روده کوچک را تمیز کرد، داشتن تغذیه سالم و خوردن میوه ها و سبزیجات می باشد.
تمیز کردن روده در برخی افراد با موفقیت انجام می شود و شخص احساس بهتری پیدا می کند.
عوارض تمیز کردن روده
در روش تمیز کردن روده، به دلیل وارد کردن مقدار زیادی مایع در روده بزرگ، عوارض زیادی ایجاد می شود. این عوارض شامل بدتر شدن هموروئید و یا بوجود آمدن یک زخم در مقعد است.
مقادیر زیاد مایع می تواند منجر به بروز مشکلات زیر شود:
- – تهوع و استفراغ
- – عدم تعادل الکترولیتی بدن
- – تجمع مایعات در ریه
- – مشکلات قلبی
- – کوما (کما)
موارد ممنوعیت تمیز کردن روده بزرگ
اگر دچار بیماری های زیر هستید، از تمیز کردن کولون جدا بپرهیزید:
- – بیماری کورون (کرون)
- – هموروئید شدید و یا هموروئید داخلی (ورم سیاهرگ ها در مجرای مقعد)
- – دیورتیکولوز (کیسه ها و یا حفره هایی که در دیواره کولون قرار دارند و ممکن است ملتهب و عفونی شوند)
- – کولیت اولسراتیو (التهاب و زخمی شدن پوشش روده بزرگ)
- – تومور کولون و یا مقعد (سرطان روده بزرگ)
- – بیماری قلبی
- – بیماری کلیوی
جایگزینی برای تمیز کردن کولون
مصرف غذاهای سالم و داشتن شیوه زندگی سالم می تواند موجب تمیز شدن کولون گردد.
اگر می خواهید از شر سموم غذایی راحت شوید، بهترین کار این است که عادات غذایی خود را تغییر دهید.
بدن شما به طور طبیعی و با کمک میوه ها و سبزیجات کار خود را انجام می دهد و روده کوچک را تمیز می کند.
فقط باید میوه ها و سبزیجات را به خوبی بشویید و مواد شیمیایی مانند آفت کش ها و باقیمانده کود روی میوه ها و سبزیجات را از بین ببرید.
مصرف غذای سالم، خطر را کم می کند و به دستگاه گوارش کمک می کند.
مادر بزرگم یوبوست دارد دکتر گفته دوش مقعدی بگیرید