این جمله که می‌گویند «پا قلب دوم آدم است» بیراه نیست. چند بار برایتان پیش آمده است که با پوشیدن یک کفش پاشنه بلند و طی مسافتی هرچند کوتاه، چنان بی‌قرار شوید، که برای ادامه‌ی راه ترجیح دهید بدون کفش راه بروید. چندبار تا به حال از خریدن کفشی پشیمان شده‌اید که درابتدا نظرتان را جلب کرده و سپس از فشاری که برای پاهایتان ایجاد کرد اذیت شدید؟ احتمالا تجربه کرده باشید پوشیدن کفش‌های نرم و راحت چقدر حالتان را خوب نگه می‌دارد. ازین بابت است که سلامت پا یک اصل اساسی و قلب دوم محسوب می‌شود.
تا به حال احساس سوزش کف پا داشته‌اید؟ مثلا صبح از خواب بیدار می‌شوید و در قسمت کف پایتان احساس درد می‌کنید.
رایج‌ترین دلیل سوزش کف پا، آسیب عصبی در پا(نوروپاتی) است. احساس سوزن سوزن شدن پا در افرادی که مبتلا به شبه ام اس یا نوروپاتی هستند، و از طرفی دچار کمبود ویتامین های E، B1، B6، B12 و نیاسین برای عملکرد عصبی سالم هستند، بسیار شایع است. حدود ۶۰ تا ۷۰ درصد از مبتلایان به دیابت، انواع آسیب‌های عصبی یا نوروپاتی را تجربه می‌کنند.
عارضه‌ای که در آن اعصاب پا آسیب می‌بیند، با نام نوروپاتی محیطی شناخته می‌شود. نوروپاتی محیطی، رایج‌ترین نوع از نوروپاتی دیابتی است. این نوع از نوروپاتی، ممکن است سوزش کف پا را ایجاد کند. نوروپاتی محیطی ممکن است در بازو و دست‌ها هم تأثیرگذار باشد، ولی این موارد کمتر اتفاق می‌افتد.
برانکارد در اینجا از دلایل سوزش پا می‌گوید:
.
.
1-دیابت
.
زمانی که سطح قندخون و چربی‌هایی مانند تری گلیسیرید از حد نرمال بالاتر باشد، به مرور می‌تواند به اعصاب محیطی در دست یا پای شما آسیب رسانده و باعث ایجاد حس سوزش یا سوزن سوزن شدن کند. سوزش ممکن است مقطعی یا به طور مدوام ادامه داشته باشد. به محض اینکه متوجه شدید در دست یا پایتان احساس گزیدگی یا سوزش دارید به پزشک خود اطلاع دهید تا با بهترین روش و به موقع، دیابت و قند خون شما را کنترل کند.
.
.
2- نوروپاتی محیطی
.
.
نوروپاتی محیطی مربوط به اعصابی است که از نخاع به دست و پا متصل شده است. دیابت شایع‌ترین و تاثیرگذارترین دلیل است اما دلایل دیگری مانند داروهای سرطانی(شیمی درمانی)، نارسایی کلیوی، بیمار‌های خودایمنی(از جمله آرتروز روماتوئید)، مواد شیمیایی سمی، عفونت و مشکلات تغذیه‌ای نیز ممکن است باعث این اتفاق شود.
.
3- زیاد نوشیدن الکل
.
زیاد نوشیدن الکل ممکن است سبب بروز مشکلات زیادی در بدن شما شود. از سوزش معده تا نوک انگشتان پای شما. سال‌های سال نوشیدن الکل ممکن است در اعصاب محیطی شما را اختلال ایجاد کند و باعث کاهش مواد مغذی برای اعصاب شما شود. نوشیدن زیاد الکل، علاوه بر سوزش کف پا ممکن است سبب بروز مشکلات زیر شوند:
- ضعف عضلات، اسپاسم عضلانی و از دست دادن عملکرد عضله؛
- اختلال در عملکرد دستگاه دفع ادرار؛
- سرگیجه؛
- اختلال در گفتار.
با کنترل و کاهش مصرف، می‌توان از این رویه جلوگیری کرد با این وجود برخی آسیب‌هایی که به اعصاب وارد می‌شود، برگشت‌ناپذیر است.
.
.
4- پای ورزشکاران
.
پای ورزشکاران به علت اینکه مدت زیادی در مجاورت گرما و رطوبت قرار می‌گیرد و عرق می‌کند، ممکن است به نوعی قارچ مسری که روی دست یا پا نقش می‌بندد، مبتلا شوند. این بیماری علائمی مانند خارش، سوزش یا مور مور شدن پا به دنبال دارد. همچنین ترک پوست، تاول، جداشدن ناخن پا و … از علائم دیگر این قارچ پوستی است.
.
5- کمبود ویتامین B12
.
اعصاب شما نیاز به تغذیه دارد. ممکن است شما به اندازه‌ی کافی مواد مغذی دریافت نکنید به خصوص اگر یک وجترین باشید. (و پروتئین در غذایتان به مقدار مناسب وجود نداشته باشد). اگر سن‌تان بالا است یا عمل ساکشن انجام داده‌اید، جذب این B12 برای بدن‌تان سخت‌تر خواهد بود. الکل همچنین ممکن است مانع جذب B12، فولات، تیامین، و سایر انواع ویتامین B شود.
.
.
6- بیماری مزمن کلیوی
.
زمانی که کلیه به درستی کار نمی‌کند باعث می‌شود سموم بدن از بدن دفع نشود. این مشکل باعث ایجاد ورم و خارش پا می‌شود. این بیماری بیشتر به علت دیابت یا فشارخون بالا می‌باشد.
.
.
7-سندروم تونل تارسال
.
سندروم تونل تارسال، اعصابی است که از پشت قوزک داخلی پا عبور می‌کند و به دلیل ورم یا صدمه، فشرده می‌شود. این عامل باعث صدمه و ایجاد سوزش در ناحیه پا و دردهای موضعی می‌شود. تورم ناشی از آسیب، فشار استخوان‌ها، آرتروز و سایر شرایط می‌تواند بر روی عصب تاثیر بگذارد.
برای این بیماری باید هر چه سریع‌تر درمان را شروع کنید؛ قبل از اینکه آسیب ایجادشده در عصب‌ها دائمی شود.
.
.
.
8- نوروپاتی حسی فیبر کوچک
.
این نوع نوروپاتی، نوعی سندروم بی‌قراری پا است که به درد و سوزش کف پا منجر می‌شود. این عارضه معمولا در شب بیشترر می‌شود. حرارت و سرما نیز می‌تواند موجب بروز این اتفاق شود. نوروپاتی حسی فیبر کوچک در اثر از دست دادن غلاف میلین ایجاد می‌شود. غلاف میلین، فیبرهای عصبی را می‌پوشاند. با اینکه علت اصلی این نوروپاتی ناشناخته است اما دیابت ممکن است یکی از دلایل آن باشد.
.
.
9-کم کاری تیروئید
.
زمانی که تیروئید شما (غده‌ی پروانه‌ای شکل در ناحیه گردن) به درستی کار نکند، موجب اختلالات هورمونی در بدن شما می‌شود. سوخت و ساز بدن شما مختل شده و درنتیجه بدن شما به اندازه‌ی کافی انرژی تولید نمی‌کند. خستگی، یبوست، احساس سرماخوردگی، فراموشی، و اختلالات جنسی، از جمله علائم کم کاری تیروئید است. پزشکان هنوز علت آن را به طور دقیق نمی‌دانند اما به مرور، اختلالات هورمونی با ایجاد فشار بر روی اعصاب، باعث ایجاد حس سوزش در پاهای شما می‌شود.
.
.
.
.
10- آمیلوئیدوز
.
.
پروتئین غیرطبیعی که در مغز استخوان در بخش‌های مختلف بدن ساخته می‌شود. ممکن است تا زمان پیشرفت آن، همچنان از آن بی‌خبر باشید. آمیلوئیدوز خود را با علائمی مانند خستگی یا ضعف نشان دهد و اطراف پوست در ناحیه‌ی چشم اندکی به رنگ کبود درآید به همراه جوش‌های صورتی رنگی که دور و اطراف چشم نقش می‌بندد. مایع اضافی که در اثر این پروتئین‌های غیرطبیعی در زیر پوست بوجود می‌آید ممکن است باعث ایجاد فشار بر روی اعصاب شما شود و سوزش و خارش در پاهایتان بوجود آورد.
.
.
11- آریتروملالژیا
.
این بیماری علت دقیقی ندارد اما ایجاد درد و سوزش می‌کند. ممکن است رگ‌های خونی شما محدود و تحت فشار قرار گرفته باشد. در این حالت پوست شما قرمز، متورم، همراه با درد و سوزش می‌شود و این علائم در پا یا دست شما ظاهر می‌شود. شستشو در آب یخ شاید بتواند از درد و سوزش آن کم کند با این حال ممکن است علائم دیگری بوجود بیاورد که بهتر است قبل از انجام هر اقدامی با دکتر مشورت کنید.
.
.
12- HIV و ایدز
.
حدود یک سوم افراد مبتلا به ایدز به در معرض خطر آسیب به اعصاب محیطی خود هستند. ویروس ایدز و داروهایی که برای کنترل آن مورد استفاده قرار می‌گیرد، می‌تواند به اعصاب آسیب برساند. به طور کلی بیماری‌های عفونی که باعث می‌شود سیستم ایمنی ضعیف شود، مانند لایم، سل، سیفلیس، زونا، باعث درد و سوزش در پا یا دست می‌شود. اگر سوزش پا در اثر بیماری‌های عفونی باشد، در اولین فرصت باید نسبت به انجام آزمایش و معاینات پزشکی اقدام کرد.
.
.
13- تماس پوست با مواد شیمیایی و پاک‌کننده‌ها
.
مواد شوینده، صابون، پاک‌کننده‌ها یا هر نوع ماده‌ی شیمیایی که برای تمیز کردن استفاده می‌کنید، می‌تواند پوست شما را تحریک کند. کسانی که با مواد شوینده سر و کار دارند، ممکن است واکنش‌های آلرژیک روی بدن آن‌ها طی چند ساعت یا چند سال رخ دهد. قرار گرفتن در معرض فلزات سنگین و سایر مواد شیمیایی صنعتی در مدت‌های زمانی طولانی ممکن است باعث ایجاد علائم نوروپاتی محیطی شود.
.
منبع: گروه تحقیق و توسعه برانکارد
