چطور از فرد مبتلا به آلزایمر مراقبت کنیم؟
از خانه بیرون می‌آید و بدون اینکه به خاطرش بیاید برای چه کاری بیرون آمده است حتی مسیر بازگشت را هم یادش نمی‌آید. بر روی صندلی نشسته و بدون اینکه هیچ واکنشی نشان دهد، به شما خیره شده است. شما او را می‌شناسید. روزها و لحظه ها با او گذراندید اما اکنون برای او غریبه‌ترین آدم شده‌اید. اسم‌تان را به او می‌گویید. نسبت‌تان را می‌گویید. از خاطرات‌تان می‌گویید و او همچنان با نگاهی گنگ در ذهنش به دنبال آشنایی با شما می‌گردد. در بهترین حالت، با خاطراتی شما را به خاطر می‌آورد و مدتی بعد دوباره همه چیز را فراموش می‌کند… احتمالا این حالت‌ها را می‌شناسید. نام این بیماری را می‌دانید! با برانکارد همراه باشید.
اگر تجربه‌ی نگهداری از فرد مبتلا به آلزایمر را داشته باشید احتمالا می‌دانید که چه شرایطی در این وضعیت حاکم است. نوعی گیجی و فراموشی که فرد به آن مبتلا می‌شود و نگرانی و دغدغه‌ای که برای مراقبت از فردی که مبتلا به آلزایمر شده است، به جان اطرافیان او می‌افتد. بسته به سطح آلزایمر، اولین چیزهایی که یاد گرفته شده، آخرین چیزهایی است که بیماران آلزایمری فراموش می‌کنند. گذشته‌ها را به یاد دارند، اما حال را به یاد ندارند. به همین دلیل، بیشتر در گذشته سیر می‌کنند و مثلا ممکن است دخترشان را به‌جای مادرشان اشتباه بگیرند یا همسرشان را به‌جای پسرشان بگیرند یا غریبه فرض کنند.
آلزایمر از آن دست بیماری‌هایی‌ست که ابتدا برای افراد به نزدیک به فرد مبتلا قابل تشخیص نیست مگر اینکه هشدارها و اخطارهای اولیه را بشناسند و بتوانند با تشخیص به موقع شرایط را تا حد امکان تعدیل کنند و در کنترل خود در بیاورند.
در مراحل اولیه بیماری ممکن است ترجیح دهید فرد را در منزل و تحت عشق و مراقبت خود نگه دارید. با این وجود در صورت پیشرفت بیماری ممکن است لازم باشد عزیزتان را تحت مراقبت‌های تخصصی‌تر قرار دهید.
مراقبت از بیمار آلزایمری در منزل
اگر شما از عزیزتان که به این بیماری مبتلا شده است مراقبت می‌کنید، پس حالا کارهای روزمره‌تان چند برابر قبل شده است. در چنین شرایطی می‌توانید از فرد مبتلا به آلزایمر بخواهید برخی کارها را خودش انجام بدهد. البته به روش مخصوصی. مادامی‌که شما مجبور هستید غذا بپزید، به امور مالی رسیدگی کنید و خریدها را انجام بدهید، فرد مبتلا را برای انجام برخی کارها تشویق کنید. در این صورت روی برخی کمدها و کابینت‌ها که وی با آنها سر و کار دارد برچسب بزنید تا بداند هر کمدی مربوط به چیست. کارهای ساده‌ای را که قرار است انجام دهد در قالب یادداشت‌های کوتاه بنویسید و به قسمت‌های مختلف در خانه بچسبانید تا مقابل چشم‌هایش باشد و گیج نشود. در ضمن یادتان باشد همیشه جعبه قرص‌هایش را چک کنید تا مطمئن شوید داروهایش را درست مصرف می‌کند یا خیر. تا جایی که می‌توانید برایش یادداشت بگذارید. مثلا چراغ را خاموش کن، در را ببند، آب را ببند. در این وضعیت شرایط خانه و وسایل را به گونه ای بچینید که ایمن باشد. برای مثال:
- وسایلی که ممکن است آسیب برساند را از دسترس بردارید.
- در محل‌های خطرناک مانند پله یا در ورودی حفاظ قرار دهید.
- کپسول‌های آتش نشانی و جعبه ی کمک‌های اولیه را در دسترس‌تان قرار دهید.
- فضای راه پله‌ها را خلوت و روشن نگه دارید.
- قرص‌ها را در کشویی قرار دهید و هر بار به گونه‌ای تنظیم کنید که خودتان به او دارو دهید تا اشتباه مصرف نکند.
- دمای آب را همیشه در حد مطلوب نگه دارید تا استفاده‌ی بیمار راحت‌تر و بدون خطر باشد.
مراقبت از فرد مبتلا به آلزایمر ممکن است شرایطی استرس‌آور را برایتان به همراه داشته باشد. از طرفی ممکن است گاهی حس کنید تمام وقت خود را صرف مراقبت از عزیزان‌تان کرده اید و ممکن است گاهی نیاز به سفر یا استراحت داشته باشید و یا برایتان کاری بوجود بیاید. می‌توانید برای مراقبت بیشتر و دقیق‌تر و همچنین ایمنی بیشتر از گزینه‌های زیر استفاده کنید:
خدمات مراقبتی در خانه:
مراکز خدمات درمانی و پرستاری برای نگهداری و مراقبت تخصصی از افراد بیمار تشکیل شده است که می‌توانید روی آنها حساب کنید. البته که هیچ کس دلسوزتر از خود شما برای مراقبت بیمارتان نیست اما گاهی مراقبت‌های تخصصی لازم است که می توان روی این مراکز درمانی حساب باز کرد. به این صورت که از این مراکز پرستار به خانه‌ی شما می آید و از بیمارتان مراقبت می کند.
مراکز نگهداری روزانه
این مراکز با هنردرمانی و موزیک درمانی برای درمان بیماران اقدام می‌کنند. این مراکز فعالیت‌ها و برنامه‌هایی را اجرا می‌کند که به اجتماعی شدن بیمار کمک کرده و در حین اینکه مراقبت بیمار هستند با روش‌های درمانی که گفتیم، به بهبود فرد کمک می‌کند. اگر وضعیت بیمارتان به گونه‌ای است که نه تنها برای لباس پوشیدن و غذا خوردن و مراقبت‌های روزانه به کمک شما نیاز دارد، بلکه مراقبت‌های پزشکی و دارویی مخصوصی نیز در کنار این است، پیشنهاد می کنیم این گزینه را انتخاب کنید.
علائم آلزایمر زودرس یا آلزایمر در جوانی چیست؟
به گفته‌ی انجمن آلزایمر، امروزه بیش از ۵ میلیون نفر در ایالات متحده به بیماری آلزایمر مبتلا هستند. گرچه آلزایمر غالبا در بزرگسالان بالای ۶۵ سال دیده می‌شود، اما حدود ۵ درصد از افرادی که این بیماری در آنها تشخیص داده می‌شود، آلزایمر زودرس دارند. این بدان معناست که بیماری این افراد در دهه‌ی ۴۰ یا ۵۰ زندگی‌شان تشخیص داده می‌شود.
تشخیص آلزایمر در جوانی می‌تواند دشوار باشد، زیرا ممکن است این‌طور به نظر برسد که بسیاری از علائم آلزایمر زودرس ناشی از رویدادهای معمول زندگی مانند استرس هستند. هنگامی که این بیماری بر مغز اثر بگذارد، می‌تواند باعث کاهش توانایی‌های حافظه، قدرت استدلال و تفکر شود. این اُفت، معمولا به‌آهستگی اتفاق می‌افتد اما می‌تواند در هر مورد متفاوت باشد.
بیماری آلزایمر (AD) متداول‌ترین شکل زوال عقل است. زوال عقل اصطلاحی کلی برای از دست دادن عملکرد حافظه یا سایر توانایی‌های ذهنی است که زندگی روزانه‌ی شما را تحت تأثیر قرار می‌دهند.
داشتن یک یا چند مورد از علائم زیر می‌تواند نشان‌دهنده‌ی ابتلا به آلزایمر باشد:
۱. ضعیف شدن حافظه
ممکن است که بیش‌ازحد معمول فراموشکار شوید، مثلا اغلب اوقات تاریخ‌ها یا رویدادهای مهم را فراموش کنید. البته این شامل اون دسته از فراموشی ها که به علت وقت کافی نداشتن و شلوغ بودن سرتان رخ می دهد نمی شود. اگر دائما دچار فراموشی می‌شوید و نیاز به یادآوری‌های مکرر دارید، باید به پزشک مراجعه کنید.
۲. اِشکال در برنامه‌ریزی و حل مسائل
اگر شما یا یکی از عزیزان‌تان در برنامه‌ریزی یا دنبال کردن برنامه‌هایتان دچار مشکل هستید، ممکن است به آلزایمر مبتلا باشید. در این صورت کار کردن با اعداد برای شما دشوار خواهد بود. این مورد، اغلب زمانی دیده می‌شود که می‌خواهید به حساب و کتاب قبض‌های ماهیانه یا دسته چک‌تان بپردازید؛ در این هنگام حل مسئله و انجام محاسبات ریاضی برای شما تبدیل به چالش خواهد شد.
۳. اِشکال در انجام وظایف معمول
بعضی از افراد مبتلا به این اختلال، در تمرکز کردن دچار مشکل می‌شوند (عدم تمرکز). با پیشرفت این بیماری، ممکن است که انجام کارهای عادی روزمره که مستلزم تمرکز و تفکر هستند، زمان بیشتری را به خود اختصاص دهند. ممکن است که در توانایی رانندگی فرد نیز اختلالاتی ایجاد شود. اگر درحین رانندگی در مسیری آشنا گم شدید، دقت کنید که این مورد نیز می‌تواند یکی از نشانه‌‌های بیماری آلزایمر در جوانی باشد.
۴. اِشکال در تشخیص زمان یا مکان
از دست دادن توانایی در دنبال کردن تاریخ‌ها و درک اشتباه از گذر زمان نیز دو مورد از متداول‌ترین علائم بیماری آلزایمر در جوانی (آلزایمر زودرس) هستند. برنامه‌ریزی برای رویدادهای آینده برای افراد مبتلا به آلزایمر دشوار است، چون آنها فورا اتفاق نمی‌افتند. با پیشرفت علائم آلزایمر، افراد مبتلا به آن درمورد جایی که هستند، نحوه‌ی رفتن‌شان به آن محل یا دلیل حضورشان در آنجا به‌شدت فراموشکار می‌شوند.
۶. اِشکال در پیدا کردن واژه‌های درست
آغاز کردن مکالمه‌ها یا پیوستن به آنها ممکن است برای افراد مبتلا به آلزایمر دشوار به نظر برسد. آنها ممکن است در وسط صحبت کردن به‌طور ناگهانی حرف‌شان را قطع کنند، چون ممکن است فراموش کنند که چطور باید جمله‌ی خود را به پایان برسانند. به همین دلیل معمولا حرف‌های تکراری می‌زنند. همچنین ممکن است در پیدا کردن کلمات مناسب برای موضوعات خاص دچار مشکل شوند.
۷. گذاشتن وسایل در جاهای اشتباه
اگر بیماری آلزایمر زودرس (آلزایمر در جوانی) داشته باشید، ممکن است وسایل را در جاهای غیرمعمول و اشتباه قرار دهید. در این مواقع رجوع کردن به حافظه و به یاد آوردن جایی که وسیله را آنجا گذاشته‌اید، به‌شدت دشوار می‌شود و ممکن است باعث شود که فکر کنید کسی دارد از شما دزدی می‌کند. با گذشت زمان و پیشرفت بیماری، این مسئله بیشتر اتفاق می‌افتد.
۸. اِشکال در تصمیم‌گیری
فرد مبتلا به آلزایمر زودرس (آلزایمر در جوانی) ممکن است در تصمیم گیری مالی مشکل پیدا کند. این علامت، اغلب باعث تصمیمات مالی غلط و زیان‌بار می‌شود. مثلا ممکن است فرد درهنگام خرید، پول بسیار بیشتری به فروشنده بپردازد. به‌علاوه شخص بیمار معمولا به رعایت بهداشت فردی توجه چندانی نمی‌کند. به‌عنوان مثال تعداد دفعات حمام رفتن او ممکن است به‌شدت کاهش یابد یا تمایلی به عوض کردن لباس‌های کثیفش نداشته باشد.
۹. کنار کشیدن از کار یا فعالیت‌های اجتماعی
با ظاهر شدن علائم این بیماری، ممکن است متوجه شوید که روزبه‌روز، بیشتر از فعالیت‌های اجتماعی، پروژه‌های کاری یا سرگرمی‌هایی که قبلا برایتان جذاب بودند، دوری می‌کنید. این اجتناب می‌تواند با بدتر شدن علائم افزایش یابد.
۱۰. بروز تغییرات خُلقی و شخصیتی
ممکن است نوسانات شدیدی در خلق‌وخو و شخصیت افراد مبتلا به آلزایمر در جوانی اتفاق بیفتد. برخی تغییرات قابل‌توجه در خلق‌وخو عبارتند از:
گیجی؛
افسردگی؛
اضطراب؛
ترس و وحشت.
ممکن است متوجه شوید که وقتی چیزی خارج از روال معمول اتفاق می‌افتد، به‌شدت تحریک و خشمگین می‌شوید.
علت دقیق آلزایمر زودرس (آلزایمر در جوانی)، به‌طور کامل مشخص نیست. بسیاری از محققان بر این باورند که چندین عامل باعث بروز این بیماری می‌شود، نه فقط یک عامل خاص.
محققان ژن‌های نادری را کشف کرده‌اند که ممکن است به‌طور مستقیم باعث آلزایمر شوند یا در ابتلا به آن نقش داشته باشند. این ژن‌ها می‌توانند از نسلی به نسل بعد منتقل شوند. داشتن این ژن‌ها می‌تواند باعث شود که بزرگسالان زیر ۶۵ سال، بسیار زودتر از حد انتظار علائم آلزایمر را از خود بروز دهند. تخمین زده می‌شود که کمتر از ۵ درصد از آلزایمرهای تشخیص داده‌شده، به علت وجود این ژن‌ها باشند. تحقیقات در این زمینه همچنان ادامه دارد.
اگر شما هم تجربه هایی از آلزایمر دارید برایمان در انتهای این مقاله بنوسید.