غذه تیروئید از طریق هورمون هایی که تولید می کند، تقریباً بر تمام فرآیند های متابولیک بدن شما تاثیر می گذارد. اختلالات “تیروئید” می تواند از یک گواتر کوچک و بی ضرر ( بزرگ شدن غده ) که نیازی به درمان ندارد تا سرطان تهدید کننده زندگی متغیر باشد.
شایع ترین مشکلات تیروئید شامل تولید غیر طبیعی هورمون های تیروئید است. هورمون تیروئید بیش از حد منجر به وضعیتی به نام پرکاری تیروئید می شود. تولید ناکافی هورمون منجر به کم کاری تیروئید می شود. اگرچه اثرات آن می تواند ناخوشایند یا ناراحت کننده باشد، اکثر مشکلات تیروئید در صورت تشخیص و درمان مناسب می تواند به خوبی مدیریت شود.
ما در این مقاله قصد داریم به بررسی بیماری تیروئید بپردازیم و به موضوعاتی مانند : وظیفه غده تیروئيد، دلایل بیماری تیروئید، علائم بیماری تیروئید، تشخیص و درمان بیماری تیروئید بپردازیم. پس تا پایان این مطلب با ماه همراه باشید.
غده تیروئید چیست ؟
غذه تیروئید اندام کوچکی است که در جلوی گردن قرار دارد و در اطراف نای پیچیده شده است و شکل آن شبیه پروانه است. تیروئید یک غده است؛ شما در سرتاسر بدن خود غده دارید، جایی که موادی را ایجاد و آزاد می کنند که به بدن شما کمک می کند تا وظیفه های مخصوصی را انجام دهد. تیروئید شما هورمون هایی می سازد که به کنترل بسیاری از عملکردهای حیاتی بدن شما کمک می کند.
وقتی تیروئید شما به درستی کار نمی کند، می تواند کل بدن شما را تحت تاثیر قرار دهد. اگر بدن شما بیش از حد هورمون تیروئید تولید کند، می توانید به بیماری به نام پرکاری تیروئید مبتلا شوید. اگر بدن شما هورمون تیروئید بسیار کمی تولید کند، کم کاری تیروئید نامیده می شود. هر دو بیماری جدی هستند و باید توسط پزشکان متخصص درمان شوند.
تیروئید چه وظیفه ای دارد ؟
تیروئید شما وظیفه مهمی در بدن شما دارد؛ ترشح و کنترل هورمون های تیروئیدی که متابولیسم را کنترل می کنند. متابولیسم فرآیندی است که در آن غذایی که وارد بدن می‌کنید به انرژی تبدیل می‌شود. این انرژی در کل بدن شما استفاده می شود تا بسیاری از سیستم های بدن شما به درستی کار کنند. متابولیسم خود را به عنوان یک مولد در نظر بگیرید. انرژی خام مصرف می کند و از آن برای تامین انرژی چیزی بزرگتر استفاده می کند.
تیروئید متابولیسم شما را با چند هورمون خاص کنترل می کند؛ T4 ( تیروکسین ) و T3 ( تری یدوتیرونین ). این دو هورمون توسط تیروئید ایجاد می شوند و سه سلول های بدن می گویند که چقدر انرژی مصرف کنند. وقتی تیروئید شما به درستی کار کند، مقدار مناسبی از هورمون ها را حفظ می کند تا متابولیسم شما با سرعت مناسب کار کند. با استفاده از هورمون ها، تیروئید جایگزین هایی ایجاد می کند.
همه اینها توسط چیزی به نام غده هیپوفیز نظارت می شود. غده هیپوفیز که در مرکز جمجمه، زیر مغز شما قرار داد، میزان هورمون های تیروئید را در جریان خون شما کنترل می کند. هنگامی که غده هیپوفیز کمبود هورمون های تیروئید یا سطح بالایی از هورمون ها را در بدن شما احساس می کند، مقدار آن را با هورمون خود تنظیم می کند. این هورمون، هورمون محرک تیروئید ( TSH ) نامیده می شود. TSH به تیروئید فرستاده می شود و به تیروئید می گوید که برای بازگرداندن بدن به حالت عادی چه کاری باید انجام دهد.
بیماری تیروئید چیست ؟
بیماری تیروئید یک اصطلاح کلی برای شرایط پزشکی است که تیروئید شما را از تولید مقدار مناسب هورمون باز می دارد. تیروئید شما معمولاً هورمون هایی تولید می کند که عملکرد طبیعی بدن را حفظ می کند.
وقتی تیروئید بیش از حد هورمون تیروئید تولید می کند، بدن شما خیلی سریع انرژی مصرف می کند که به این حالت تیروئید پرکار می گویند. وقتی تیروئید پرکار است بدن از انرژی سریع استفاده می کند که باعث خستگی زودتر می شود. ضربان قلب را سریع تر می کند، مشکلات وزنی ( کاهش وزن ) ایجاد می کند باعث عصبی تر شدن نیز می شود.
از طرف دیگر، تیروئید شما می تواند هورمون تیروئید بسیار کمی تولید کند که به آن تیروئید کم کار می گویند. زمانی که هورمون تیروئید در بدن شما بسیار کم باشد، ممکن است باعث خستگی شما شود، ممکن است اضافه وزن داشته باشید و حتی ممکن است نتوانید دمای سرد را تحمل کنید.
این دو اختلال اصلی می توانند ناشی از شرایط مختلفی باشند. آنها همچنین می توانند از طریق خانواده ( ارثی ) منتقل شوند.
چه کسانی به بیماری تیروئید مبتلا می شوند ؟
بیماری تیروئید می تواند هر کسی را تحت تاثیر قرار دهد؛ مردان، زنان، نوزادان، نوجوانان و افراد مسن. این بیماری می تواند در بدو تولد وجود داشته باشد (معمولا کم کاری تیروئید) و با افزایش سن (اغلب بعد از یائسگی در زنان) ایجاد می شود.
بیماری تیروئید بسیار شایع است. احتمال ابتلای یک زن به بیماری تیروئید تقریباً پنج تا هشت برابر بیشتر از یک مرد است.
موارد زیر باعث بالاتر رفتن احتمال وجود تیروئید در شما می شود :
- سابقه خانوادگی بیماری تیروئید داشته باشید.
- یک بیماری پزشکی داشته باشید ( این موارد می تواند شامل کم خونی خطرناک، دیابت نوع ۱، نارسایی اولیه آدرنال، لوپوس، آرتریت روماتوئید، سندرم شوگرن و سندرم ترنر باشد ).
- از داروهای حاوی ید ( آمیودارون ) استفاده کنید.
- افراد بالای ۶۰ سال به خصوص در زنان.
- قبلاً یک بیماری تیروئید یا سرطان ( تیروئیدکتومی یا پرتودرمانی ) و درمان آن را داشته باشید.
دلایل بیماری تیروئید
دو نوع اصلی بیماری کم کاری تیروئید و پرکاری تیروئید وجود دارند که هر دو بیماری می توانند ناشی از بیماری های دیگری باشند که بر نحوه عملکرد غده تیروئید تاثیر می گذارند.
دلایلی که می تواند باعث کم کاری تیروئید شود عبارتند از :
- تیروئیدیت : این وضعیت التهاب ( تورم ) غده تیروئید است. تیروئیدیت می تواند میزان هورمون هایی را که تیروئيد شما تولید می کند را کاهش دهد.
- تیروئیدیت هاشیموتو : تیروئیدیت هاشیموتو یک بیماری خود ایمنی و بدون درد است که در آن سلول‌های بدن به تیروئید حمله کرده و به آن آسیب می‌رسانند. این یک بیماری ارثی است.
- تیروئیدیت پس از زایمان : این وضعیت در 5 تا 9 درصد از زنان پس از زایمان رخ می دهد که معمولاً یک وضعیت موقتی است.
- کمبود ید : تیروئید از ید برای تولید هورمون استفاده می کند. کمبود ید مشکلی است که چندین میلیون نفر را در سراسر جهان تحت تاثیر قرار می دهد.
- غده تیروئیدی که کار نمی کند : گاهی اوقات، غده تیروئید از بدو تولد به درستی کار نمی کند. که از هر 4000 نوزاد 1 نفر را تحت تاثیر قرار می دهد. در صورت عدم درمان، ممکن است کودک در آینده دچار مشکلات جسمی و روحی شود. به همه نوزادان در بیمارستان آزمایش خون غربالگری داده می شود تا عملکرد تیروئید آنها بررسی شود.
دلایلی که می تواند باعث پرکاری تیروئید شود عبارتند از. :
- بیماری گریوز : در این شرایط کل غده تیروئید ممکن است بیش از حد فعال باشد و هورمون بیش از حد تولید کند. به این مشکل گواتر سمی منتشر (بزرگ شدن غده تیروئید) نیز می گویند.
- ندول ها : پرکاری تیروئید می تواند ناشی از گره هایی باشد که بیش از حد در تیروئید فعال هستند. یک ندول منفرد، ندول تیروئیدی با عملکرد خودمختار سمی نامیده می شود، در حالی که غده ای با چندین گره گواتر سمی، چند ندولار نامیده می شود.
- تیروئیدیت : این اختلال می تواند دردناک باشد یا اصلا احساس نشود. در تیروئیدیت، تیروئید هورمون هایی را آزاد می کند که در آنجا ذخیره شده اند. این می تواند برای چند هفته یا چند ماه ادامه یابد.
- ید بیش از حد: هنگامی که شما بیش از حد ید (ماده معدنی که برای تولید هورمون های تیروئید استفاده می شود) در بدن خود دارید، تیروئید بیش از نیاز خود هورمون تیروئید تولید می کند. ید بیش از حد را می توان در برخی داروها (آمیودارون، داروی قلب) و شربت های سرفه یافت.
علائم بیماری تیروئید
در صورت ابتلا به بیماری تیروئید علائم مختلفی وجود دارد که می توانید آنها را تجربه کنید. متأسفانه، علائم بیماری تیروئید اغلب بسیار شبیه به علائم سایر شرایط پزشکی و مراحل زندگی است. این می تواند تشخیص اینکه آیا علائم شما به مشکل تیروئید مرتبط است یا چیز دیگری را دشوار می کند.
در بیشتر موارد، علائم بیماری تیروئید را می توان به دو گروه تقسیم کرد: علائم مربوط به داشتن بیش از حد هورمون تیروئید (پرکاری تیروئید) و علائم مربوط به کمبود هورمون تیروئید (کم کاری تیروئید).
علائم پرکاری تیروئید می تواند شامل موارد زیر باشد :
- تجربه اضطراب، تحریک پذیری و عصبی بودن
- داشتن مشکل در خواب
- کاهش وزن
- داشتن غده تیروئید بزرگ یا گواتر
- داشتن ضعف عضلانی و لرزش
- تجربه قاعدگی های نامنظم یا توقف چرخه قاعدگی
- احساس حساسیت به گرما
- داشتن مشکلات بینایی یا سوزش چشم
علائم تیروئید کم کار می تواند شامل موارد زیر باشد :
- احساس خستگی
- افزایش وزن
- تجربه فراموشی
- داشتن قاعدگی های مکرر و سنگین
- داشتن موهای خشک و زبر
- داشتن صدای خشن
- تجربه عدم تحمل دمای سرد
بیماری تیروئید چگونه تشخیص داده می شود؟
گاهی اوقات، تشخیص بیماری تیروئید ممکن است دشوار باشد زیرا علائم به راحتی با علائم سایر بیماری ها اشتباه گرفته می شود. شما ممکن است علائم مشابهی را در دوران بارداری یا پیری و در هنگام ابتلا به بیماری تیروئید تجربه کنید. خوشبختانه، آزمایشاتی وجود دارد که می تواند به تعیین اینکه آیا علائم شما ناشی از مشکل تیروئید است یا خیر، کمک می کند. این تست ها عبارتند از :
- آزمایشات خون
- تست های تصویر برداری
- معاینات بدنی
درمان تیروئید
هدف پزشک شما این است که سطح هورمون تیروئید شما را به حالت عادی برگرداند. این را می توان به روش های مختلفی انجام داد و هر درمان خاص به علت بیماری تیروئید شما بستگی دارد.
اگر سطوح بالایی از هورمون های تیروئید دارید (پرکاری تیروئید)، گزینه های درمانی می تواند شامل موارد زیر باشد :
- داروهای ضد تیروئید ( متیمازول و پروپیل تیوراسیل ) : اینها داروهایی هستند که تیروئید شما را از تولید هورمون باز می دارند.
- ید رادیو اکتیو : این درمان به سلول های تیروئید شما آسیب می رساند و از تولید سطوح بالای هورمون های تیروئید جلوگیری می کند.
- مسدود کننده های بتا : این داروها میزان هورمون ها را در بدن شما تغییر نمی دهند، اما به کنترل علائم کمک می کنند.
- جراحی : یک نوع دائمی تر برای درمان می باشد که پزشک شما ممکن است تیروئید شما را با جراحی بردارد. این کار مانع از تولید هورمون می شود. با این حال، شما باید تا پایان عمر از هورمون های جایگزین تیروئید استفاده کنید.
اگر سطوح پایینی از هورمون های تیروئید دارید (کم کاری تیروئید)، گزینه اصلی درمان این است :
- داروهای جایگزین تیروئید : این دارو یک روش مصنوعی (ساخت بشر) برای افزودن دوباره هورمون های تیروئید به بدن شما است. یکی از داروهایی که معمولا استفاده می شود، لووتیروکسین نام دارد. با استفاده از دارو می توانید بیماری تیروئید را کنترل کنید و زندگی عادی داشته باشید.
با تشکر از اینکه ما را تا پایان این مقاله همراهی کردید، اگر تجربه ای راجع به بیماری تیروئید و درمان بیماری تیروئید داشته اید، خوشحال می شویم که دیدگاه های خود را در قسمت نظرات با ما در میان بگذارید.