استفاده از دستگاه سونوگرافی دارای ضرورت بسیاری برای اکثر پزشکان به شمار می‌رود و آنها باید با توجه به تخصصشان، آموزش سونوگرافی را جدی بگیرند. بهتر است بدانید که در صورتی که سونوگرافی توسط خود پزشک انجام شود؛ علاوه صرفه جویی در وقت، روند تشخیص و بهبود وضعیت بیمار را تسریع می‌بخشد. در این مقاله ما می‌خواهیم در رابطه با آموزش سونوگرافی مطالبی را به شما عزیزان ارائه کنیم. پس لطفاً تا انتها ما را همراهی بفرمایید.
سونوگرافی چیست؟
سونوگرافی نوعی دستگاه تصویربرداری بوده که به کمک امواج صوتی با فرکانس بالا از ساختارهای داخل بدن و اندام‌ها تصویربرداری می‌کند و سپس به کمک دستگاه، تصویر منطقه مورد نظر روی رول سونوگرافی ظاهر می‌شود و به صورت عکس سونوگرافی در اختیار پزشک قرار می‌گیرد.
پزشکان نیز با مشاهده تصاویر سونوگرافی نظرات تخصصی خود را ارائه خواهد داد. امواج سونوگرافی برخلاف اشعه ایکس برای بیمار مضر نمی‌باشد و استفاده کردن از این دستگاه، برای اپراتور و بیماران عوارضی ندارد. هنگام انجام سونوگرافی بیمار روی تخت قرار گرفته و پزشک ژل سونوگرافی را روی ناحیه مورد نظر اعمال می‌کند. سپس دستگاه مخصوصی به نام مبدل روی بخش مورد نظر بدن شما حرکت داده می‌شود که این مبدل امواج را بدن شما ارسال کرده تا از بافت‌های درونی آن تصویربرداری کند.
بیشتر بخوانیم : با علائم گردش خون ضعیف در پاها آشنا شویم
آموزش سونوگرافی
همانطور که گفتیم آموزش سونوگرافی جزء پیش نیازهایی‌ست که به ارتقاء دانش پزشکان کمک کرده و برای درمان بیماران و روند تسریع بهبود آنها، تاثیرگذار خواهد بود. دوره‌های آموزش سونوگرافی به صورت حضوری و مجازی وجود دارد که پزشکان می‌توانند در آن شرکت کنند و پس از ارائه مدارک لازم، نام کاربری و رمز را برای شرکت در دوره مورد نظر دریافت نمایند. در طول این دوره نحوه به دست گرفتن پروب و تصویربرداری توضیح داده خواهد شد.
همچنین راجع به پاتولوژی‌ها نیز توضیحاتی ارائه می‌شود. نهایتاً مدرک گذراندن دوره نیز به شما داده خواهد شد. در دوره‌های عملی نیز مفاهیم سونوگرافی اولتراسوند و نحوه استفاده از دستگاه در حوزه کاری مورد نظر پزشک، آموزش داده خواهد شد. معمولاً اگر یک پزشک زیبایی بخواهد در این دوره‌ها شرکت کند، در رابطه با سونوگرافی صورت و نحوه استفاده از دستگاه، کلیه آموزش ها به وی داده خواهد شد.
برخی از دوره‌ها نیز به صورت خصوصی هستند که در آن همه مفاهیم و نحوه استفاده از سونوگرافی را به فرد آموزش می‌دهند؛ در نتیجه شرکت در دوره‌های آموزش سونوگرافی جزء ضرورت‌های پزشکان بوده و در هر تخصصی که داشته باشد، قطعاً به آن نیاز پیدا می‌کنند. هر چقدر پزشکان مهارت‌ها و دانش خود را در این زمینه ارتقا دهند، بهتر است؛ زیرا بدین ترتیب برای تشخیص و درمان بیماران با سرعت و دقت بیشتری کار خود را انجام می‌دهند. ضمناً پس از گذراندن دوره سونوگرافی دستگاه را در اختیار شما قرار داده تا بتوانید یک تست عملی داشته باشید. پس از موفقیت در این تست، پزشک آماده استفاده از دستگاه سونوگرافی می‌باشد.
انواع سونوگرافی
انواع سونوگرافی
انواع مختلفی از سونوگرافی وجود دارد که پزشک با توجه به وضعیت بیمار آن را انتخاب می‌کند:
- سونوگرافی 2D: تصویری دو بعدی از اندام را نشان خواهد داد و به عبارتی طول و عرض آن را تصویربرداری می‌کند.
- سونوگرافی 3D: در این نوع سونوگرافی اندام مورد نظر از جهت‌های مختلفی مورد بررسی قرار گرفته و نهایتاً تصویری سه بعدی از طول و عرض و عمق اندام، روی رول سونوگرافی ظاهر می‌شود.
- سونوگرافی4D: در این نوع سونوگرافی با بررسی اندام مورد نظر، حرکات و ابعاد عضو زیر پوست شبیه سازی می‌شود. این نوع سونوگرافی تقریباً مانند حالت قبل است؛ با این تفاوت که به جای عکس، فیلمی از اندام مورد نظر ارائه خواهد شد. در واقع در این نوع سونوگرافی طول و عرض و عمق و زمان اندام مورد نظر مورد بررسی قرار می‌گیرد.
- سونوگرافی عروق جمجمه ای: این نوع سونوگرافی در واقع رگ‌های خونی مغز را اسکن کرده که معمولاً برای کودکان قبل از بسته شدن جمجمه، آن را انجام می‌دهند.
- سونوگرافی رگ آئورت: همانطور که می‌دانید، آئورت اصلی‌ترین رگ بدن است که خون را از قلب را خارج کرده و به سایر نقاط بدن می‌رساند. سونوگرافی رگ آئورت معمولاً جهت تشخیص آنوریسم آئورت شکمی انجام می‌شود.
- سونوگرافی اندوسکوپیک: در این نوع سونوگرافی از طریق دهان، پروپ سونوگرافی را وارد مری وارد می‌کنند تا بدین ترتیب بتوانند دستگاه‌های گوارشی و تنفسی را بررسی نمایند. این نوع سونوگرافی معمولاً در تشخیص بیماری‌های مربوط به کبد، پانکراس، شکم، ریه و غدد لنفاوی انجام می‌شود.
- اکوکاردیوگرام: این نوع سونوگرافی که موسوم به سونوگرافی قلب و عروق کرونری می‌باشد و جهت اندازه‌گیری جریان خون قلب و نحوه عملکرد آن است.
- سونوگرافی کلیه: در این نوع سونوگرافی نحوه قرارگیری و عملکرد کلیه‌ها و اسکن آنها انجام می‌شود. همچنین در صورت وجود کیست یا سنگ، سونوگرافی کلیه را انجام می‌دهند.
- سونوگرافی لگن: این نوع سونوگرافی برای بررسی کردن دستگاه تناسلی زنان یا سایر موارد دیگر انجام می‌شود و به طور کلی ناحیه لگنی را اسکن می‌کند.
- سونوگرافی حاملگی: در این نوع سونوگرافی، قسمت پایین شکم تصویربرداری شده و معمولاً در هفته دوازدهم جهت بررسی سلامت جنین و ابعاد و تکامل آن و در هفته بیستم بارداری نیز جهت میزان رشد جنین و بررسی اندام‌های او، انجام می‌شود.
- سونوگرافی داپلر: این نوع سونوگرافی جهت بررسی احتمال سکته مغزی و انسداد عروق استفاده شده و جریان خون در عروق جمجمه‌ای را بررسی خواهد کرد.
- سونوگرافی ترانس رکتال: در این نوع سونوگرافی از پروستات و روده بزرگ تصویربرداری شده و این کار با پروپ سونوگرافی انجام خواهد شد.
- سونوگرافی ترانس واژینال: در این نوع سونوگرافی توسط یک پروپ واژینال، از سیستم تناسلی زنان تصویربرداری خواهد شد که از آن معمولاً برای اوایل دوران بارداری و یا حاملگی‌های خارج رحمی استفاده می‌شود. البته مواردی مانند چکاپIUD و کیست‌های تخمدانی و مشکلاتی از این قبیل، از سونوگرافی ترانس واژینال استفاده می‌کنند.
- سونوگرافی تیروئید: این نوع سونوگرافی نیز همانطور که از نام آن پیداست، برای تصویربرداری از غده تیروئید که روی گردن قرار دارد، استفاده خواهد شد و در آن کم کاری یا پرکاری تیروئید مورد بررسی پزشک قرار خواهد گرفت.
- سونوگرافی شکم و لگن: در این سونوگرافی از نواحی شکم، کلیه‌ها، مثانه، کیسه صفرا، طحال، پانکراس و… عکس‌برداری خواهد شد.
بیشتر بخوانیم : بهترین تخت بیمارستانی مناسب بیمار کدام است
آموزش انواع سونوگرافی
اصطلاحات سونوگرافی
با توجه به اینکه آزمایش سونوگرافی کاربردهای بسیار زیادی در تشخیص انواع بیماری‌ها دارد؛ در نتیجه اصطلاحات بسیار زیادی نیز خواهد داشت. به عنوان مثال در سونوگرافی مربوط به بارداری چندین اصطلاح خاص وجود دارد که معنای متفاوتی دارند. همچنین برای آزمایشات مربوط به اندام‌های مختلفی مثل غده تیروئید، توده‌های پستانی و غیر طبیعی اصطلاحات دیگری وجود دارد که برای فهمیدن معنای این اصطلاحات از منابع مختلف، باید آنها را جستجو کنید.
اما به طور کلی برخی از اصطلاحات هستند که در اکثر سونوگرافی‌ها وجود دارند؛ به عنوان مثال پیشوند همو به معنای یکسان است؛ در نتیجه هنگامی که در یک آزمایش سونوگرافی کلمه هموژن وجود داشته باشد منظور بافتی یکدست و یکسان است. اما پیشوند هترو به معنای غیر یکسان بوده و بدیهی است که اگر در برگه آزمایش سونوگرافی اصطلاح هتروژن دیده شود، به معنای وجود بافتی غیر یکسان می‌باشد.
مورد دیگر اینکه کلمه اکو یعنی بازتاب پس زمانی که امواج صوتی به اندام‌ها داخلی بدن تابیده می‌شود، اکوی آنها برای ما نمایش داده خواهد شد؛ در نتیجه اکوژن یکی از اصطلاحات سونوگرافیست به معنای بافتی است که دارای بازتاب یا اکو می‌باشد. پس چیزهای جامد مانند سنگ کلیه و… در بدن اکوژن‌تر هستند و چیزهای مایع مانند کیست‌ها میزان اکوژنیسیته پایین‌تری دارند. پس اگر در حین بررسی یک بافت، امواج صوتی کمتری موفق به عبور از آن شدند؛ می‌توانیم نتیجه بگیریم که آن بافت اکوژن است.
بیشتر بخوانیم : جدول تفسیر آزمایش قند خون
جمع بندی
همانطور که گفتیم سونوگرافی روشی برای مشاهده اندام‌های داخلی بدن و تجزیه و تحلیل آنها توسط پزشک است. آموزش سونوگرافی برای اکثر پزشکان واجب بوده و بهتر است برای صرفه‌جویی در وقت و تشخیص و درمان به موقع بیماری‌ها، خودشان این کار را انجام دهند. انجام سونوگرافی به پزشکان کمک می‌کند تا به راحتی درد بیمار را تشخیص داده و آن را درمان نمایند. انواع مختلف دوره‌های آموزش سونوگرافی وجود دارد که می‌توانید از طریق آن یا به صورت مجازی یا به صورت حضوری، نحوه کار با دستگاه سونوگرافی را یاد بگیرید.
در این مقاله ما سعی کردیم راجع به آموزش سونوگرافی و مطالب پیرامون آن، اطلاعاتی را در اختیار شما عزیزان قرار دهیم. از اینکه تا انتهای مطلب همراه ما بودید، از شما سپاسگزاریم.
سونوگرافی
سوالات متداول
۱_محدودیت‌های تصویربرداری با سونوگرافی چیست؟
این روش برای تصویربرداری مناسب از روده‌ها که پر از هوا هستند، قابل استفاده نمی‌باشد. همچنین برای اندام‌های مبهم نیز روش چندان مناسبی نیست.
۲_آیا امکان اشتباه در روش تصویربرداری با سونوگرافی وجود دارد؟
بله، متاسفانه این امکان وجود دارد که در این روش خطا ایجاد شود. اما میزان این خطا نسبت به محاسنی که استفاده از دستگاه سونوگرافی دارد، بسیار ناچیز است.
۳_هزینه انجام سونوگرافی چقدر است؟
مبلغ نهایی سونوگرافی بسته به نوع سونوگرافی، کلینیک مورد نظر و پزشک متخصص، متفاوت می‌باشد.
۴_چرا آموزش سونوگرافی برای اکثر پزشکان ضروری است؟
برای صرفه‌جویی در وقت و تشخیص بهتر خوب است که پزشکان به جای اینکه مریض را به مراکز سونوگرافی ارجاع دهند، خودشان بتوانند این کار را انجام دهند.
۵_از سونوگرافی معمولاً برای تشخیص چه مواردی استفاده می‌شود؟
همانطور که گفتیم سونوگرافی برای بررسی همه اندام‌ها داخلی قابل استفاده است. اما معمولاً انجام سونوگرافی بارداری از سایر موارد دیگر رایج‌تر می‌باشد.
۶_آیا انجام سونوگرافی درد دارد؟
خیر، این روش تصویربرداری کاملاً برای بیمار بدون درد است.