درد شانه و گردن

در ادامه

….
یک فوق تخصص جراحي شانه: درد شانه از شايع‌ترين علت‌هاي مراجعه به ارتوپد بعد ازدرد زانوست

مفصل شانه يكي از متحرك‌ترين مفصل‌‌هاي بدن است كه به حرکت دست در جهات مختلف کمک می کند، اما همين حركت زياد به مرور زمان باعث درد‌هايي در شانه مي‌شود.

دكتر محمدرضا گيتي، فوق تخصص جراحي شانه و دست و عضو هيئت علمي دانشگاه علوم پزشكي تهران در مصاحبه با خبرگزاري دانشجويان ايران- واحد علوم پزشكي تهران گفت: ناحيه شانه از استخوان‌هاي ترقوه، كتف و بازو تشكيل شده است كه به هم مفصل شده‌اند. اين مفصل از متحرك‌ترين مفصل‌هاي بدن است به طوري كه حركت دست را در همه‌ جهات فراهم مي‌كند.

وي افزود: در ارتوپدي درد‌هاي شانه يكي از شايع‌ترين درد‌ها هستند كه بيمار با شانه‌اي دردناك به متخصص مراجعه مي‌كند. اما اين درد در سنين مختلف علل متفاوتي دارد، به عنوان مثال در افراد جوان اين درد بيشتر به دليل صدمات ورزشي است. به خصوص ورزش‌هاي پرتابي، ورزش‌هايي كه با توپ سرو كار دارند مانند واليبال، هندبال، ورزش‌هايي كه با وزنه همراه هستند مثل وزنه‌برداري، بدن سازي، ورزش‌هاي تماسي مانند كشتي، ورزش‌هاي رزمي و شنا از جمله ورزش‌هايي هستند كه به دليل فشار زياد، مفصل شانه به درد مي‌آيد.

وي در ادامه گفت: گروه‌هاي ديگر افراد مسن هستند كه به دنبال ضربه يا استفاده طولاني مدت از دست دچار درد شانه مي‌شود. در اين گروه عمدتاً پارگي‌هاي تاندون‌هاي شانه باعث درد مي‌شوند.

دكتر گيتي ادامه داد: دسته‌ ديگر افراد ميانسال يا مسني هستند كه اصطلاحاً دچار بيماري شانه منجمد مي‌شوند. اين گروه از افراد علاوه بر درد، محدوديت حركتي هم دارند، به طوري كه بيمار نمي‌تواند فعاليت‌هاي روزمره خود را انجام دهد. علل مختلفي براي اين مورد مطرح شده است ولي بيماري شانه منجمد يا خشكي مفصل بيشتر در افراد ديابتي شايع است. اين بيماري درمان پيچيده و طولاني به همراه دارد.

وي گفت: نكته‌اي كه در درد‌هاي شانه مطرح است، درد‌هاي راجعه است كه در اين نوع معمولاً در خود مفصل شانه مشكلي وجود ندارد، اما درد شانه بيشتر به علت عواملي چون آرتروز گردن مي‌باشد و با احساس گرفتگي و خشكي و درد در ناحيه شانه همراه است.

وي در مورد تشخيص درد‌هاي شانه گفت: مي‌توان علاوه بر معاينه از روش‌هاي عكس برداري ساده، سي‌تي اسكن و MRI استفاده كرد و اگر در مواردي با اين‌ها تشخيص قطعي نتوان داد از روش آرتروسكوپي (وارد كردن دروبين در مفصل) استفاده مي‌شود و تشخيص قطعي داده مي‌شود.

دكتر گيتي گفت: در درمان بيماري‌هاي شانه روش‌هاي مختلفي وجود دارد. فيزيوتراپي، استراحت و عدم انجام فعاليت‌هاي سنگين ورزشي و شغلي نقش عمده‌اي را در درمان درد‌هاي شانه به عهده دارند. در مواردي نيز به ناچار از جراحي استفاده مي‌شود. همچنين از روش آرتروسكوپي علاوه بر تشخيص مي‌توان در بسياري از اعمال جراحي ارتوپدي براي ترميم ضايعات داخل مفصلي و تاندون‌هاي اطراف مفصل استفاده كرد، اين روش امروزه به طور معمول در كشور ما نيز انجام مي‌شود. به عنوان مثال در افرادي كه دچار ناپايداري مفصل (در رفتگي مكرر مفصل) هستند اين عمل انجام مي‌شود و همچنين در افرادي كه تاندون‌هاي شانه پاره مي‌شود كه از علل شايع درد در افراد مسن مي‌باشد، مي‌توان براي ترميم آن از روش آرتروسكوپي (با ايجاد چند سوراخ كوچك پوستي به جاي شكاف) استفاده كرد.

وي در پايان گفت: نكته آخر مربوط به سائيدگي مفصل يا اصطلاحاً آرتروز است. آرتروز مفصل شانه هم وجود دارد اما شيوع آن از آرتروز مفصل لگن و زانو كمتر است، در اين موارد هم گاه مجبوريم مفصل را عوض كنيم كه اين عمل نيز به طور معمول در ايران انجام مي‌شود.

برخي از عوامل غير قابل كنترلي كه باعث افزايش شيوع گردن درد مي شوند… عبارتند از :
سن : افراد بالاي 50 سال بيش از سايرين در معرض پيدايش مشكلات ديسك و مهره هاي ستون فقرات هستند.سائيدگي و تغيير شكل(اسپونديلوز يا دژنراسيون ) ستون فقرات در اين سنين شايع تر از سنين پائين تر است.
آسيب هاي جديد يا قديمي ستون فقرات : يكي از آسيب هاي شديد ، در اثر حركات رفت و برگشتي سريع سر و گردن ، متعاقب سوانح رانندگي پديد مي آيد .
بيماري ها و مشكلاتي كه استخوان ها و نسوج نرم گردن و پشت را درگير مي كنند، مثل آرتريت روماتوئيد ، تنگي كانال نخاعي ، و انحرافات بيش از حد ستون فقرات ، و تاريخچه ي سردرد نيز از جمله علل غير قابل كنترل گردن درد هستند .

علل زمينه ساز ولي قابل كنترل گردن درد :
وضعيت هاي بد بدن ،در منزل يا محيط كار، كه باعث فشارهاي نامناسب و شديدي بر فقرات گردن مي شوند .
كارهاي سنگين بدني ، خستگي بيش از حد ، يا نارضايتي از محيط كار ، افسردگي ، چاقي ، سيگار كشيدن ، سوء استفاده از داروها ،‌ ضعف عضلات بدن و كم تحركي ، همچنين ورزش نكردن يا انجام ورزش هاي نامناسب.
حرکات طولانی مدت عضلات گردن ، تاندون ها ،ليگامان ها ، استخوان يا مفاصل هستند.كشيدگي بيش از حد عضلات ، آسيب ليگامان ها ، اسپاسم عضلات يا التهاب مفاصل گردن نيز از جمله علل اين مشكلات بشمار ميروند.
خميده كردن سر رو به جلو و انجام كار هاي طولاني مثل مطالعه ، كار ، تماشاي تلويزيون ، مكالمه ي تلفني و…بدون دقت و در وضعيت هاي بد بدن هم ازعلت هاي شايع گردن درد مي باشد.
استفاده از بالش هاي خيلي بزرگ و بلند ، ياخيلي كوتاه ، خوابيدن روي شكم در حالي كه گردن كاملا چرخيده يا پائين افتاده است ، گذاشتن سر بر روي دست ها يا آرنج ( اصطلاحا وضعيت متفكرانه ) براي مدت زياد ، كار طولاني مدت در حالت ايستاده مثلا نقاشي سقف ، يا ورزش هاي سنگين دست ها يا شانه ها و ساير كارهائي كه درسطحي بالاتر از بدن هستند و تمركز بيش از حد نيز باعث گردن درد مي شوند.
فشار بيش از حد مي تواند يك يا چند گروه از عضلاتي را كه سر ، گردن و شانه ها را به هم مرتبط كرده اند درگير كند و بصورت سفتي و دردناكي آنها تظاهر كند.
آسيب هاي مولد درد گردن :
ستون فقرات شامل استخوان هائي بسيار تخصص يافته ( مهره ها ) ، ديسك هاي بين مهره اي ، تاندون ها ، عضلات و بسياري از عناصر مهم ديگر است.آسيب هر يك از اين عناصر مي تواند موجب درد گردن شود.
آسيب هاي خفيف مي توانند در اثر مسافرت ، سقوط از ارتفاع كم ، يا حركات بيش از حد گردن پديد آيند.حركات تكانه اي شديد مثل تكان هاي شديد سر و گردن ناشي ازسوانح رانندگي و تصادفات ، سقوط از ارتفاع زياد ، آسيب مستقيم به صورت ، پشت ، يا از بالا به سر ، آسيب هاي ورزشي ، ضايعات نفوذي مثلا ناشي از چاقو يا وارد شدن فشار خارجي به سر و گردن مثل حالت خفه شدن هم مي توانند باعث آزردگي شديد گردن شوند.
درد ناشي از آسيب معمولا شديد و ناگهاني است همچنين كبودي و تورم نيز مي توانند در مراحل اوليه ظاهر شوند.

از جمله عوارض حادي كه در اين افراد محتملند مي توان به موارد زير اشاره كرد :
كشيدگي عضلات يا آسيب تاندون ها و ليگامان ها ، شكستگي ، جابجائي استخوان ها ، كه حتي مي تواند موجب آسيب نخاع شده و با علائم عصبي مثل فلج اندام ها ، يا گزگز و… تظاهر كند. بي حركت كردن محل آسيب و گردن بيمار از مهمترين نكاتيست كه بايد به آن توجه كنيم.(در اينجا قصد وارد شدن به بحث هاي تخصصي اين بيماران را نداريم )