این روزها آب و تاب محلول، دستکش و ماسک دور و اطراف‌مان را پر کرده است. بعضی از ما که تا قبل از بوی محلول ضد عفونی کننده و بوی تند الکل، حالمان بد می‌شد امروز معطر شدن فضا با این بوها خیال‌مان را راحت می‌کند. در این مقاله برانکارد با ذکر انواع محلول ضدعفونی کننده، کاربرد آن‌ها را برایتان باز کرده است. همراه برانکارد باشید.
محلول‌های ضدعفونی کننده بر اساس کاربردشان به انواع مختلف دسته بندی می‌شوند. شامل دسته‌های زیر است:
- ژل ضد عفونی کننده دست
- محلول ضد عفونی کننده دست
- اسپری ضدعفونی کننده دست
- محلول ضد عفونی کننده سطوح
- مواد ضد عفونی کننده کف
- محلول ضدعفونی کننده ابزار
محلول ضدعفونی کننده دست
ضدعفونی کننده‌های دست به دو صورت ، محلول و ژل موجود است. این مواد در حالت محلول در برخی موارد بصورت اسپری نیز عرضه می‌شود. ماده مؤثر اغلب محلول‌های ضدعفونی کننده دست، الکل است و بطور کلی در حدود ۷۰ الی ۸۰ درصد از ترکیبات اینگونه ضدعفونی کننده‌ها را الکل تشکیل می‌دهد.
مواد آنتی سپتیک برحسب مورد ممکن است شامل یک تا چند نوع الکل مختلف باشند، الکل موجود در این محلول‌ها غالبا، اتانول، پروپانول، ایزوپروپیلن، نرمال پروپانول یا دیگر انواع الکل‌ها هستند.
نکته بسیار مهم و اساسی در خصوص مواد ضدعفونی کننده دست این است که هیچ تفاوت عملکردی بین حالت ژل و محلول وجود ندارد. تنها تفاوت فیزیکی این دو محصول است که این دو رو از هم جدا می‌کند. با این توضیح که برخی از افراد تمایل بیشتری به استفاده از ژل ضدعفونی کننده دست از خود نشان می‌دهند و علت آن است که دوست ندارد مایع ضدعفونی و شستشو دهنده مورد استفاده آن‌ها حالت رونده داشته باشد و پس از ریختن بر روی دست مقداری نیز بر روی زمین ریخته و هدر رود. برعکس برخی دیگر از افراد حالت چسبندگی و لزجی ژل‌ها را دوست ندارند. ولی آزمایشات مختلف علمی نشان داده است که در خصوص این دو نوع ضدعفونی کننده هیج تفاوت عملکردی در خصوص میکروب کشی و ویروس زدایی وجود ندارد.
الکل‌ها علاوه بر ویژگی منحصربفرد ضدعفونی کنندگی سریع، بطور طبیعی باعث خشکی پوست دست انسان می‌شوند ، بخاطر همین در مواد سازنده این محصولات از نرم کننده‌هایی چون، گلیسیرین، آلوئه ورا، گلیسرول و دیگر انواع مواد نرم کننده و ترمیم‌کننده پوست ، بکار رفته است. همین کیفیت، لطیف نگه داشتن پوست دست، بوی کم الکل و مدت ماندگاری بر روی دست، وجه تمایز محصولات مختلف بوده و به همین دلیل محصولات متفاوت قیمت‌های متفاوتی را دارا هستند.
محلول ضدعفونی کننده سطوح
گروه دوم محلول ضدعفونی کننده سطوح است که عموما در بطری‌های دارای اسپری عضه می‌شود. این نوع ضدعفونی کننده را به نام اسپری ضدعفونی کننده سریع الاثر سطوح نیز می‌شناسند و در ایران با برند دکونکس هم می‌شناسند. با ضدعفونی کننده ی سریع الاثر سطوح که در گذشته در دندانپزشکی ها به وفور استفاده می‌شد. ماده موثر این محلول‌ها نیز الکل است و به همین خاطر به آن‌ها لقب سریع الاثر داده شده است. زیرا همانند محلول ضدعفونی کننده دست الکلی طی مدت 30 ثانیه الی یک دقیقه میکروب ویروس و باکتری ها را از بین می‌برند.
گروه دیگر ضدعفونی کننده‌های کف هستند که عموما بخاطر صرفه اقتصادی بصورت کنسانتره تولید می‌گردند و از موادی در ترکیبات آن‌ها استفاده می‌شود که با رقیق سازی با آب فعال شده و غیر الکلی است. این محلول‌ها را عموما با تی بر روی سطح می‌کشند و زمانی در حدود 15 دقیقه به آن فرصت می‌دهند تا میکرو ارگانیزم‌های مورد نظر را از بین ببرد.
محلول ضدعفونی کننده ابزار
گروه بعدی ضدعفونی کننده‌های ابزار است که آن‌ها نیز عموما بصورت غلیظ و کنسانتره هستند ولی در برخی موارد مدل‌های آماده به مصرف آن‌ها نیز در بازار موجود است که از نظر قیمت از مدل‌های کنسانتره گران تر بوده و بطور کلی اقبال عمومی به خرید ضدعفونی کننده‌های ابزار غلیظ است. این گروه به دو نوع محلول‌های متوسط و محلول‌های سطح بالا تقسیم‌بندی می‌شوند که هرکدام کاربردهای تخصصی خود را داشته و در موارد مختلف استفاده می‌شوند. محلول ضدعفونی کننده ابزار متوسط از ترکیبات چهار ظرفیتی آمونیوم و محلول ضدعفونی کننده ابزار سطح بالا معمولا از ترکیبات آلدئیدی تولید می‌گردند. یکی از کاربرد های محلول های ضدعفونی کننده سطح بالا ضدعفونی دستگاه‌های آندوسکوپ درمانی است.